Nghệ sĩ thế giới

Những sinh vật quái thai của Shen Shaomin 19. 01. 15 - 7:17 am

Gu Zhenqing – Minh Trí dịch

Shen Shaomin, Creature No.2 Cockroach

Nghệ sĩ Trung Quốc hiện sống tại Úc, Shen Shaomin, xem ra là một kẻ lập dị trong đời thực, chất đầy trong xưởng vẽ đầy những xương động vật thật ghê rợn. Sự thông thạo đối với thứ vật liệu thô đặc biệt này – cũng là một thứ ẩn dụ cho cái chết – đã giúp ông nhiều trong cuộc tìm kiếm một thế giới tâm linh vốn đã trôi rất xa, từ lâu. Thực vậy, Shen dùng một phương pháp viện đến ít vật liệu thôi, nhằm làm nổi bật giá trị của tâm hồn. Luôn luôn hoài nghi về các quy tắc của xã hội thế tục, Shen chốc chốc lại dõi mắt chăm chăm lên bầu trời đầy sao.

Shen Shaomin

Bằng một sự lắng nghe chăm chú và im lặng, hướng về một tiếng vọng xa xôi từ thế giới tiền sử, nghệ sĩ xâm nhập và suy ngẫm về số phận của tất cả mọi sinh vật mà Trái Đất sinh ra và nuôi nấng – điều này được phản ánh trong tác phẩm của ông như một sự cầu toàn mang tính duy tâm cổ điển, một sự theo đuổi về mặt thị giác thuần thị giác gần như không ngưng nghỉ, cũng là một thứ chủ nghĩa nhân văn thuần khiết, bền bỉ của một trí thức.
 

Shen Shaomin, “I want to know what infinity is” (Tôi muốn biết vô tận nghĩa là gì), 2011, gel silica, ghế gỗ

Shen lần đầu tiên trình làng tác phẩm sắp đặt bằng xương vào năm 2003. Theo đuổi một chiến lược mang tính hư cấu, ông đã tạo ra khung xương của một số loài không xác định, có lẽ chưa từng tồn tại.

Thoạt tiên, các tác phẩm được tạo nên bằng xương của động vật có xương sống – những loài gần gũi với đời sống con người. Các tác phẩm này đã phải trải qua những thủ tục mang tính hệ thống và chuyên nghiệp, kiểu như những thủ tục của bảo tàng quốc tế, để rồi cuối cùng có được một thứ sắp đặt không khác gì hơn cách trưng bày các hóa thạch cổ đại!

Shen Shaomin, Sagittarius, 2005, Bảo tàng Nghệ thuật và Thiết kế

Cho dù được làm ra từ các động vật lớn như bò và cừu, hay từ những động vật nhỏ như thỏ và gà, thì xương – sau khi được sắp xếp lại, lắp đặt và định hình lại – cũng được cố định trong một cấu hình lạ lẫm đối với người xem, như khung xương của một số loài chưa từng được biết đến. “Sinh Vật Lạ” – Quái vật ba đầu là tác phẩm hoành tráng đầu tiên của ông có ba cái đầu bò cùng thò ra, và bộ khung của chính nó mang dấu vết của những đặc tính và dấu hiệu của nhân tạo.

Shen Shaomin, “Unknown Creature – Three Headed Monster”, 2003, xương, bột xương, keo, 670 x 100 x 130cm

Thoạt nhìn, người ta sẽ phải nhớ lại cú sốc không thể nào quên, hồi bé, khi được đi xem những hóa thạch khủng long kỷ Jura tại bảo tàng.

Trí tưởng tượng của cậu bé trai trong Shen vốn được thắp sáng bằng lòng say mê thường trực đối với bọn yêu tinh và quái thú cư ngụ trong bộ sách “The Classic of Mountains and Rivers”. Thế rồi rã rời với thời gian, nó phai nhạt đi, đông cứng lại trong sâu thẳm ký ức của ông. Và ký ức đó, đến lượt nó đã được kích hoạt, sau này, trong những ngày Shen ở Úc. Đó là nhờ vào những bước nhảy vọt trong công nghệ sinh học, Úc cùng với các nước phát triển ở châu Âu và Mỹ đã tiến hành những thí nghiệm trên động vật để nâng cấp chất lượng cuộc sống.

Shen Shaomin, “I sleep on top of myself” (chi tiết), 2011, gel silica

Càng ngày giới truyền thông càng quan tâm đến kỹ thuật sinh sản vô tính và công nghệ gien. Đã có những tranh cãi nảy lửa về những thí nghiệm gây giận điên người, do những phòng thí nghiệm sinh học tiên tiến trong lĩnh vực này tiến hành. Bên cạnh những lợi ích xã hội, bằng một sự thay đổi chưa từng có, cũng như sự làm chủ sự sống, công nghệ sinh học đã đi quá những chuẩn mực đạo đức và luân thường đạo lý, kéo theo sau là mối lo ngại về sự mất trật tự giữa các loài và mất cân bằng sinh thái. Chuột bạch với tai người, chuột cống với não người, và các sản phẩm đại loại là kết quả của những thí nghiệm giao nhóm, và trong con mắt Shen, chúng khá giống lũ quái vật.

Một sinh vật lai của Shen Shaomin

Vì vậy ông lo sợ trước mối nguy ăn dần mòn rồi thay thế mất sự sống (đang có) trên trái đất; mối nguy ấy đang âm ỉ, với sự xuất hiện của những loài nhân tạo, là những sinh vật phải có trong một xã hội bị tiêu dùng định hướng. Thế thì, liệu có ngày đó, loài người và những sinh vật sống khác phải vật lộn để không rơi vào tuyệt chủng?

Shen Shaomin, Iron Tools, 2007, plant, 160 x 50 x 60cm

Ý kiến - Thảo luận

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả