Gẫm & Bình

Hãy nói thật với nhau đi, tượng của Ý thật đặc biệt! 29. 05. 12 - 4:59 pm

Thủy Hướng Dương

SOI: Đây là cmt cho bài Nguyễn Như Ý: “Làm ra quái dị là lừa bịp“. Soi xin đưa lên thành bài để các bạn dễ thảo luận.

 

Trước khi các bạn đọc những dòng mang tính cá nhân này, tôi phải thú nhận rằng tôi là dân ngoại đạo của lĩnh vực hội họa, điêu khắc. Nhưng như thế không có nghĩa rằng tôi không được quyền “cảm” về một tác phẩm nào đó.

Tôi đến xem triển lãm của Nguyễn Như Ý (Ý “điên”) vào ngày cuối cùng của đợt triển lãm. Phải nói ngay và luôn rằng tôi không thể nói dối lòng mình rằng tượng của Ý thật đặc biệt. Trước và ngay lúc xem triển lãm, tôi đã được nghe bao nhiêu là ý kiến trái ngược nhau của các họa sĩ, điêu khắc nhà nghề. Cũng phải thôi, Ý ‘điên’ kia mà? Người bình thường có tranh, tượng triển lãm còn tốn giấy mực, à quên, công gõ phím, huống hồ…

Người thì bảo, tượng của Ý cũng được, đó là sự ngây ngô của một kẻ sống hoang dã, thần kinh không bình thường. Người thì bảo, chả có gì, chẳng qua là thổi phồng lên về một hiện tượng không có gì đặc biệt để PR cho bộ sưu tập mà thôi. Riêng tôi nghĩ khác, tôi không quan tâm nhiều đến ý kiến của các họa sĩ, điêu khắc có nghề. Bởi tôi thích cảm theo cách của riêng tôi. Xem tượng của Ý, tôi ấn tượng nhất ở các bức tượng đều toát lên một vẻ chịu đựng, nhỏ nhoi, thậm chí có vẻ như những nỗi đau của con người cứ nhằng nhịt, chằng chéo nhau trên những nét gỗ thô mộc, không được chau chuốt một cách có ý thức. Vài ba bức tượng còn thể hiện nỗi hoảng sợ cực đỉnh.

 

Tượng của Ý gần với phong cách tượng châu Phi hơn là tượng nhà mồ Tây Nguyên và cũng chẳng có chút hài hước nào ở mỗi bức tượng. Những tác phẩm (tôi thích gọi như thế cho dù ai đó không công nhận) khi Ý đục, đẽo những cột gỗ trong tâm trạng bấn loạn hay điên rồ của một tâm hồn không bị ràng buộc bởi những ý niệm phải toan tính như người bình thường đã mang lại cho tôi một cảm giác sống thật với nghệ thuật. Quả thật nếu so sánh Ý với Vicent Van Gogh hoặc Dali là điều vô cùng khập khiễng, nhưng tượng của Ý cũng gây cho tôi cảm giác mạnh như bức chân dung Self-portrait without Beard (Tự họa không râu) giá 71,5 triệu USD của Van Gogh.

 

Lý giải về hiện tượng của Ý, tôi đồ rằng, chính những lúc rơi vào trạng thái ra ngoài cuộc sống bình thường của một con người như vậy, Ý đã thực sự sống bằng bản năng nghệ thuật của tự nhiên. Chả thế mà các thầy ở trường Yết Kiêu cách đây gần 20 năm đã mạnh dạn cho Ý tốt nghiệp một cách bất đắc dĩ vì có thể các thầy biết trước mấy chục năm sau sẽ có một triển lãm Như Ý? Và có lẽ, trời sinh ra Ý chỉ có mỗi nhiệm vụ tạc nên những bức tượng là bản sao của chính mình? Âu thế cũng là đủ với một người mang nghiệp “nghệ sĩ”.

Trở lại với lúc xem triển lãm, tôi bất ngờ ngỏ ý muốn viết gì đó về những bức tượng lạ kỳ này với nhà sưu tập Phạm Đức Sĩ bằng một câu kiểu báo chí “biết đâu bài viết có lợi cho nhà sưu tập”, thế mà Đức Sĩ nói luôn “chẳng có lợi gì cho tôi”. Tôi hoàn toàn đồng ý với nhà sưu tập, nhưng vẫn phải nói thêm, anh đang sở hữu một khối lượng tác phẩm lớn mà có lẽ đời con cháu chúng ta sẽ nhận ra chân giá trị của tượng Ý hơn cha ông chúng.

Vì tượng của Ý không giống với bất kỳ ai trong thế giới màu sắc, hình khối mà chúng ta đang sống. Nó ma mị, nó tung tẩy, nó giễu cợt người xem bằng những nét, những khối có thần trên từng khuôn mặt, hình hài.

Vậy tại sao chúng ta không dám nói thật với nhau rằng, tượng của Ý thật đặc biệt?

Nó đặc biệt không phải vì nó mang ý tưởng cao siêu hay nó được tạo nên bởi một người có trí tuệ minh mẫn, mà nó đặc biệt ở chỗ nó thể hiện trung thực nỗi đau khổ, tuyệt vọng của con người! Chỉ có Ý “điên” mới dám làm như thế!

*

NGUYỄN NHƯ Ý
Gương mặt điêu khắc Việt Nam đương đại

Khai mạc: 17h thứ sáu ngày 25. 5. 2012, kéo dài đến 30. 5. 2012
Tại Viet Art Centre (42 Yết Kiêu, Hà Nội)

 

*

Bài liên quan:

– Ý “điên” – Triển lãm tác phẩm hồi cố, liệu tác giả có “tái xuất giang hồ”?
– Nhân sinh tại thế bất xứng Ý *
– Triển lãm của Như Ý: Chưa bao giờ cảm động như thế
– Nguyễn Như Ý: “Làm ra quái dị là lừa bịp”
– Hãy nói thật với nhau đi, tượng của Ý thật đặc biệt!

Bài đã đăng

• Ballet Kẹp Hạt Dẻ: Giáng Sinh mới có, năm nào cũng phải xem - Willow Wằn Wại (20/12/2023)
• HỎA MÙ NFT VIỆT: lạm thuật ngữ, lạm danh xưng, lạm định giá - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 2):
  Múa bụng mỗi người một phách - Willow Wằn Wại (11/08/2021)
• “XEM ĐÊM” để thấy những điều không thấy được trong ánh sáng ban ngày - Phó Đức Tùng (15/07/2020)
• Về SKETCH phác thảo, SKETCH ký họa, và SKETCH+ - Hải Kiên (13/06/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 5: Đám cưới - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (21/02/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 4: Buổi triển lãm ở New York - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (28/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 3: Buổi diễn tại Luân Đôn - Lui dịch từ Sotheby’s (10/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 2: Mổ tử thi trong trường Y - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (04/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 1: Young Sen rời quê - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (26/12/2019)

» Xem tiếp...