Nghĩa của tiếng Việt: “Ngoan” và “Thực dân”
03. 05. 15 - 7:58 am
Cùng học tiếng Việt
1. Ngoan
Ngoan là một từ có các nghĩa trái ngược nhau.
Nếu bạn dùng ngoan là từ Nôm, như trong “Có con chim vành khuyên nhỏ, dáng trông thật ngoan ngoãn quá”, thì ngoan nghĩa là vâng lời, dễ bảo, có thái độ tốt.
Ngoài ra, ngoan còn có nghĩa là khôn lanh, nhanh nhạy, như trong khôn ngoan.
“Chung quanh còn những người khôn ngoan Không có mồm Mắt không bao giờ nhìn thẳng” (Văn Cao – Anh có nghe thấy không)
Nếu bạn dùng ngoan là từ Hán Việt (chữ Hán 頑), thì nó có nghĩa hoàn toàn ngược lại. Ngoan lại trở thành:
– (1) ngu xuẩn,
– (2) ương ngạnh, cứng đầu hoặc
– (3) nghịch ngợm, không nghe lời.
Do đó, ngoan cố không phải là vừa ngoan ngoãn, vừa cố gắng, mà là vừa cứng đầu, vừa cố chấp. Còn gian ngoan thì cho các bạn tự giải nghĩa.
Nếu bạn là fan Kim Dung (truyện hay phim cũng được) thì bạn đã biết nhân vật Châu (Chu) Bá Thông còn có nick trên giang hồ là Lãongoan đồng. Ngoan đồng là từ Hán Việt nên phải hiểu theo nghĩa Hán Việt là đứa trẻ tinh nghịch, ý chỉ Châu Bá Thông già mà tính nết như trẻ con. Đồng ở đây là đứa trẻ, như trong nhi đồng hay mục đồng – từ trang trọng để chỉ trẻ (chăn) trâu.
Lão Ngoan Đồng
2. Thực dân
Nhân có bạn gửi tin nhắn nhờ tụi mình giải thích chữ thực dân.
Chữ thực ở đây không phải nghĩa là “ăn” như trong ẩm thực, mà là chữ thực trong thực vật hay phồn thực. Chữ thực trong thực dân người Nhật dùng là 植, trong khi người Trung Quốc dùng 殖. Cả hai chữ thực này đều có một nghĩa chung là trồng cây.
Chữ này rất nhiều khả năng cũng nằm trong số những chữ người Nhật chế ra để dịch thuật ngữ phương Tây. Chữ Tây colony cùng gốc với culture đều là từ động từ colo mà ra, nghĩa là cày cuốc, trồng trọt.
Trong thời kỳ cận và hiện đại, thực dân là những người đến vùng đất khác để trồng trọt, xây dựng một cộng đồng mới (chủ yếu chỉ người da trắng). Ở châu Mỹ, từ thực dân chỉ những người châu Âu tới khai phá, rồi bị mẫu quốc chèn ép, dẫn tới cách mạng Hoa Kỳ và cách mạng Mỹ Latin. Còn ở châu Phi và châu Á, chủ yếu người Âu sang để thành lập thuộc địa nhằm cai trị và buôn bán. Ngoài ra ở bất kỳ đâu, mỗi khi có di dân thì luôn có ít nhiều xung đột xảy ra giữa thực dân và người bản địa.
Mua bán giữa dân da đỏ bản địa Mỹ với thực dân Anh
Dân bản địa “xử lý” người thực dân
Lính thực dân thử súng ở căn cứ Yên Thế
Ngoài lề: Chiếc nón cối được xem là biểu tượng cho thời kỳ thuộc địa của người châu Âu ở vùng nhiệt đới, vì nó giúp người da trắng tránh được ánh sáng mạnh của mặt trời vùng xích đạo.
Một chiếc nón cối của thực dân Anh
Sau Cách mạng tháng 8, Việt Minh dùng chiếc nón cối theo mô đen của Pháp chế lại thành cái nón cối quen thuộc cho tới bây giờ.
Mũ cối cảnh sát giao thông 2010, dùng thí điểm tại Hà Nội. Ảnh từ trang này
...xem tiếp