Tạp hóa - Xã hội

Giải trí ở Trung Quốc (phần 2):
cấm, cấm, cấm, và thuốc giải nghiện 14. 06. 16 - 12:34 pm

Châu Du tổng hợp

(Tiếp theo phần 1)

Đây là điều 5 của “Điện thị kịch thông tắc bộc quang” (Các nguyên tắc chung dành cho sản xuất nội dung các chương trình truyền hình), gồm một danh sách dài:

 Những nội dung không phù hợp hoàn cảnh đất nước và hệ thống xã hội, gây hại cho hình ảnh đất nước, nguy hiểm cho đoàn kết dân tộc và ổn định xã hội

1. Gây hại cho hình ảnh của đất nước, hệ thống nhà nước và chính sách.
2. Gây hại cho hình ảnh các lực lượng vũ trang, quân đội, công an, các lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia, các cán bộ tòa án và những công việc chuyên môn đặc biệt, các hội nhóm và nhân vật công chúng của các tổ chức và hội nhóm xã hội khác.
3. Thổi phồng các vấn đề xã hội, bôi xấu hoặc thể hiện mặt trái xã hội.
4. Hạ thấp vai trò của nhân dân trong việc thúc đẩy sự phát triển lịch sử của Trung Quốc.
5. Đưa một nhân vật tiêu cực làm nhân vật chính, hoặc phóng đại các khía cạnh tích cực của một cá nhân, một cộng đồng hay một tổ chức phản động, xấu xa, tội ác hay phạm pháp.
6. Đề cao các cuộc chinh phạt của các triều đại phong kiến đối với các nước khác trong lịch sử Trung Quốc.
7. Đề cao chủ nghĩa thực dân trong lời thoại, cách quay phim hoặc tên tác phẩm.
8. Xa rời tình tự quốc gia, thiếu một nền tảng trong đời sống căn bản, hoặc đề cao lối sống xa hoa.

Gây hại cho khối đoàn kết các dân tộc

1. Các kịch bản, dòng mô tả, tên gọi, nhân vật, cảnh quay hoặc âm nhạc gây tổn thương cảm xúc của các dân tộc.
2. Phóng đại, phỉ báng hoặc lăng mạ các phong tục tập quán tín ngưỡng của các dân tộc.
3. Tái hiện các cuộc chiến tranh sắc tộc trong các biến cố lịch sử làm tổn thương tình cảm của các dân tộc.
4. Thể hiện lịch sử của các cuộc chinh phạt giữa các sắc tộc như là chiến tranh giữa các quốc gia.

Vi phạm chính sách nhà nước về tín ngưỡng

1. Đề cao chủ nghĩa cực đoan tín ngưỡng và các giáo phái.
2. So sánh không phù hợp các đức tin với nhau hoặc giáo phái theo cách có thể bao hàm sự xung đột giáo phái hoặc sự thù nghịch.
3. Phô trương quá mức và đề cao các học thuyết, giáo lý và nghi lễ.
4. Chế nhạo hoặc nhạo báng học thuyết tín ngưỡng.

Đề cao các sức mạnh mê tín của thời phong kiến đi ngược với khoa học

1. Đề cao linh hồn, sự đầu thai, phù thủy và các suy nghĩ mê tín phong kiến khác.
2. Đề cao sự u tối, quỷ dữ, hình ảnh kỳ quái và các khía cạnh khác của văn hóa phong kiến.

Phóng đại bạo lực khủng bố, hoặc thể hiện các hành vi xấu xa có khả năng gây ra tội ác

1. Thể hiện bạo lực, sát nhân hoặc các thế lực tội ác cuồng bạo.
2. Thể hiện các quá trình bạo lực và tội ác tàn bạo, và sự lạm dụng thể chất cũng như tinh thần một cách chi tiết.
3. Phơi bày các kỹ thuật điều tra, các chi tiết khám xét có thể tạo nguyên nhân cho tội phạm có kỹ năng chống lại việc điều tra.

4. Thể hiện các vụ phạm tội man rợ, kỳ quái.
5. Xóa nhòa sự phán xử công bình giữa sự thật và cái giả dối, thiện và ác, cái đẹp và cái xấu xí, hoặc mơ hồ về ranh giới cơ bản giữa công lý và bất công.
6. Thể hiện sự nghiện ma túy, nghiện rượu, đánh bạc và các hành vi xấu khác một cách chi tiết.
7. Có các cảnh quay, dòng mô tả, âm nhạc hay hiệu ứng âm thanh có sự rùng rợn quá mức, nỗi đau thể xác hay chứng loạn thần kinh có thể gây nên ám ảnh mạnh, các sự kích thích thần kinh gây nên các biến chứng thể chất và tâm thần.
8. Cổ vũ việc sử dụng bạo lực để chống bạo lực và thể hiện hành vi báo thù tiêu cực.

Có nội dung khiêu dâm hoặc đồi trụy

1. Thể hiện cách hành vi đĩ điếm, gian dâm, hãm hiếp hoặc các hành vi xấu xa khác.
2. Thể hiện hoặc trưng ra các quan hệ hoặc hành vi tình dục không bình thường như loạn luân, đồng tính luyến ái, trụy lạc, tấn công tình dục, lạm dụng tình dục và bạo lực tình dục.
3. Đề cao các quan điểm không lành mạnh về hôn nhân và quan hệ, gồm các quan hệ ngoài hôn nhân, tình một đêm và sự tự do tình dục.
4. Có các cảnh gây kích thích cảm giác, các biểu hiện tương tự và liên quan gián tiếp hoặc gợi ý đến tình dục.
5. Có các cảnh, mô tả, âm nhạc và hiệu ứng âm thanh ám chỉ rõ ràng tới các đề nghị tình dục, quấy rối tình dục và sỉ nhục bằng tình dục.
6. Phô bày các bộ phận sinh dục nam và nữ và các chỗ kín khác, hoặc có các trang phục gợi ý về tình dục.
7. Sử dụng ngôn ngữ đồi trụy.
8. Có các hình ảnh, mô tả, âm nhạc, hiệu ứng âm thanh liên quan đến tình dục mà không phù hợp cho trẻ em.

Xuyên tạc truyền thống văn hóa các dân tộc

1. Phóng đại các khía cạnh sắc tộc hay xã hội lạc hậu.
2. Nói ngược lại sự thực lịch sử cơ bản nhằm “đảo ngược phán quyết” đối với các nhân vật hoặc sự kiện lịch sử đã được công nhận, hoặc nhằm “cải chính” cho các nhân vật hoặc sự kiện lịch sử gây tranh cãi.
3. Giả mạo các tác phẩm nghệ thuật cổ điển, hoặc xuyên tạc tinh thần nguyên bản của chúng.
4. Nói ngược lại kiến thức cơ bản về lịch sử, thiếu các căn bản về lịch sử hay xuyên tạc lịch sử.
5. Khắc họa lịch sử, đặc biệt là lịch sử cách mạng, để giải trí hay như một trò chơi.

Phương hại đến đạo đức công chúng, gây tác động xấu đến trẻ em

1. Thể hiện tình yêu giữa người trẻ tuổi [mà có cảnh] hút thuốc và uống rượu, đánh nhau và các hành vi không lành mạnh khác
2. Có cảnh hút thuốc và vi phạm quy định của cơ quan quản lý nhà nước về phát thanh truyền hình và điện ảnh.
3. Có trang phục gây ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ em.
4. Có hành vi khác đi ngược lại đạo đức công chúng.

3. Thuốc giải “nghiện”

Bộ quy tắc mới cũng cấm việc thể hiện cảnh hút thuốc, uống rượu, làm tình hay đầu thai, cùng nhiều hành vi khác. Gần như mọi thứ trong bộ quy tắc mới không có trong quy định hồi năm 2010, được ban hành trực tiếp từ Tổng cục. Tổng cục này cũng ban hành chỉ dẫn tương tự trước đó cho video trên mạng. Và không có điều nào chỉ rõ về tình dục đồng giới.

Trong thập niên qua, xã hội Trung Quốc diễn ra sự phổ biến của tình dục đồng giới cởi mở hơn nhiều quốc gia láng giềng châu Á. Nhưng bộ luật mới đã xiết chặt lại việc này, như có thể thấy trong các điều khoản chi tiết, các nhà sản xuất chương trình truyền hình không thể tiếp tục khắc họa “hành vi tình dục hoặc quan hệ tình dục bất bình thường” gồm “đồng tính luyến ái” hay “trụy lạc”.

Bộ quy tắc là một phần của sự trấn áp có kế hoạch của truyền thông nhà nước Trung Quốc, và chính thức hóa nỗ lực nhằm loại bỏ sự thể hiện tình dục đồng giới ra khỏi các chương trình giải trí trên toàn quốc.

Đầu năm nay, trong tháng Giêng, bộ phim kỷ lục về lượt xem “Thái tử phi thăng chức ký” (Go Princess Go) đã bị xóa khỏi mạng ở Trung Quốc. Vào lúc bị gỡ bỏ, bộ phim bisexual về một anh chàng sau vụ tai nạn đã xuyên không trở về thời quá khứ, biến thành một công chúa, sống với một nam nhân khác, đã có tới 2,4 tỷ lượt xem. Mặc dù vậy, người xem ở ngoài Trung Quốc vẫn có thể xem được dễ dàng trên mạng, và cộng đồng khán giả xem rôm rả nhất ngoài Hoa ngữ có lẽ là… Việt Nam (trên wiki, trang về các phim này ngoài tiếng Hoa, tiếng Anh, là tiếng Việt với nội dung vô cùng chi tiết và cập nhật. Tiếng Nhật cũng có nhưng sơ sài hơn rất nhiều so với tiếng Việt).

Ngoại tình, đầu thai (xuyên không), và các hành động phạm tội là những nội dung phổ biến trên các phim truyền hình Trung Quốc, chẳng khác gì mọi nơi. Một số người xem Trung Quốc đã đùa trên trang Weibo rằng bộ quy tắc mới thậm chí phải cấm cả Tứ đại danh tác, vốn đã được làm phim truyền hình từ những năm 1980. Ví dụ trong Thủy Hử, người anh hùng Võ Tòng đã giết chị dâu và người tình của thị để báo thù.

Khi Internet xuất hiện ở Trung Quốc, nhiều cư dân mạng giới nữ ở đây đã bắt đầu gắn bó với thể loại mới mẻ đam mỹ. Lucifer’s Club (LC) – Cộng đồng văn học mạng Trung văn đầu tiên có mục đích khuyến khích việc sản xuất và tiêu thụ đam mỹ được thành lập năm 1999. Diễn đàn mạng này cung cấp tài khoản đăng nhập chỉ cho thành viên để cung cấp các tác phẩm vốn vi phạm sự kiểm duyệt của nhà nước. Một học giả Trung Quốc đã thống kê được có “khoảng 72.200 tác phẩm (bao gồm cả hoàn thành lẫn xêri đang viết) trong cơ sở dữ liệu” vào năm 2013. (Shih-Chen Chao, 2016). Có nhiều kiểu xếp hạng top 100 của mức độ ưa thích trên trang này: phổ biến nhất, nhiều click nhất, được tuyển chọn nhiều nhất, và nhiều “thích” nhất (tương tự như chức năng ‘like’ của Facebook). Cộng đồng này thực sự là bằng chứng cho một ý kiến rằng “Với sự lan truyền của kỹ thuật số và sự tăng trưởng của Internet, đáng ghi nhận rằng nhiều người tiêu dùng tự thân họ đã trở thành những người kiến tạo và người xuất bản phi thường cho các nội dung”.

Mặc dù các nhà quản lý có thể ngăn chặn việc xuất bản trên mạng nhờ tường lửa hay kiểm soát nguồn đăng tải, sự phát triển của băng thông rộng là cơ hội khiến các loại hình giải trí đa nền tảng mọc lên như nấm. Vào đầu 2015, tổng số thuê bao băng thông rộng tại Trung Quốc đối với di động là 640 triệu và với cố định là 204 triệu. Tổng số của cả hai loại giờ đây gấp 10 lần dữ liệu năm 2008 (China Internet Watch, 2015). Tất nhiên các con số này lớn nhất thế giới.

Tất nhiên, với khả năng kiểm soát chặt của mình, chính quyền Trung Quốc không để cho các loại truyện ngôn tình trên mạng được tự do. Các tác phẩm có nội dung khiêu dâm và bạo lực bị kiểm duyệt và xóa đi. Năm 2011, Tân Hoa xã đã đưa tin 32 tác giả đam mỹ đã bị cảnh sát địa phương ở Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam đột kích bắt giữ vì đã xuất bản các nội dung đồng tính nam online để kiếm lời. Cảnh sát đã rất sốc khi phát hiện ra hầu hết các tác giả đam mỹ là các cô gái tuổi đôi mươi, người trẻ nhất mới 17 tuổi. (Shih-Chen Chao, 2016). Tuy nhiên, nền tảng Internet mới gợi ý cho thế hệ mới về việc ý thức về quyền lực mềm của họ trong việc định nghĩa một số trào lưu văn hóa ngoại biên như bình đẳng giới vốn nói chung bị né tránh trong kinh tế truyền thông Trung Quốc và láng giềng chịu ảnh hưởng của nó – Việt Nam.

*

(Còn tiếp)

Bài đã đăng

• Về một nhân vật anime: Natalia Poklonskaya - Sáng Ánh (10/03/2022)
• Địa lý dễ thuộc: Bánh bao đến từ đâu, từ Ai Cập? - Sáng Ánh (23/12/2021)
• Địa lý dễ thuộc: Eo nào nhỏ bằng eo Bosphorus? - Sáng Ánh (17/12/2021)
• "Thụy Điển kiều": những Karl Oskar và Kristina không quên quá khứ - Đặng Thái (15/12/2020)
• Chuyện Covid ở một chung cư Thái - Sáng Ánh (10/04/2020)
• Tác phẩm phái sinh và án lệ chưa từng có trong tranh chấp về sở hữu trí tuệ tại Việt Nam - Hân Hân (14/11/2019)
• Học qua hí họa: chú Năm, anh Hai, thuế mậu dịch và chiến tranh thương mại - Sáng Ánh (19/05/2019)
• Lời nguyền của đá (quí) - Sáng Ánh (14/11/2018)
• Du học để làm gì? (bài 3): Cuối cùng là vấn đề tiền - Sáng Ánh (09/10/2018)
• Du học để làm gì? (bài 2): Học môn gì? Học ở đâu? - Sáng Ánh (04/10/2018)

» Xem tiếp...