Ăn uống

Vừng ơi, mở ra tahini 10. 08. 22 - 4:23 pm

Pha Lê (Hình trong bài: Internet và Pha Lê chụp)

Cách đây vài tháng, tôi ăn chay mấy tuần… cho vui, cô giúp việc thấy bèn nói: cô cũng thích ăn chay, nhưng mấy món như chả giò chay, phở chay… cầu kỳ tốn thời gian quá, không rỗi để làm, còn ăn đơn giản lại lẩn quẩn với tàu hũ, nấm kho tương, các kiểu chấm chao, riết ngán nên cô không duy trì được lâu.

Nhân tháng bảy âm lịch, thời điểm khá nhiều người sẽ ăn chay ít nhất vào ngày rằm, xin góp món tahini dễ làm, nhanh gọn, để mọi người đổi vị.

Tahini trong tiếng Ả Rập có nghĩa là “Mè (vừng) giã nhuyễn’’, món này có gốc rễ từ các nước Trung Đông. Thuở xa xưa, vùng đất này đã quý hạt mè và cho rằng nó chứa nhiều điều thần kỳ, huyền bí. Chắc do vậy nên truyện ‘’Alibaba và bốn mươi tên cướp’’ mới có câu chú ‘’Vừng ơi mở ra’’ (Open sesame). Mặc dù các nước Trung Đông dùng tahini với cừu và cá, tahini kết hợp rau củ cũng ngon nữa, do đó thành phần ăn chay bên trời Tây khoái bạn này lắm.

Cách làm tahini thời nay – thời xưa họ giã bằng cối, nhưng thôi hơi đâu – sẽ là:

– Đem rang 500g mè trắng cho ngả vàng và thơm, hạt mè bắt đầu có hiện tượng ra dầu. Có thể làm 300g cho vừa nếu thấy 500g nhiều quá, nhưng không nên ít hơn
– Để cho mè nguội hẳn
– Trút mè vào máy xay thực phẩm hoặc máy xay sinh tố (loại tốt, công suất và lưỡi có khả năng xay mịn hạt…) rồi xay nhuyễn
– Dừng máy, thêm vào đó độ 5 muỗng dầu hoặc hơn (tùy ý thích sốt tahini đặc hay lỏng mà cho dầu), dùng dầu có vị phù hợp với vị mè như dầu phộng, ô liu, hoặc dầu không mùi như dầu hạt gạo.
– Trộn mè và dầu cho đều đều rồi bật máy xay tiếp đến khi hỗn hợp mịn sệt, thế là có tahini. Ai thích có thể nêm muối cho tahini mặn sẵn, còn tôi thì ăn tới đâu mới múc ra, trộn muối, trộn gia vị tới đó.

Do tahini ở dạng sốt sệt nên dễ chế biến và làm sốt chấm hơn món muối mè (muối vừng) của mình. Muối mè trộn cơm, rắc lên xôi ăn tất nhiên ngon rồi, còn tahini dùng làm sốt chấm rau củ, dùng thay cho bơ bò… sẽ có vị bùi béo, lại linh động tùy vào việc chúng ta nêm nếm, pha chế gì vào đấy nên chúng ta có thể tự do sáng tạo.

Nếu chuộng kiểu Việt Nam đặc sệt, trộn tahini với muối, với đậu phộng giã.

Thích sốt mè Nhật Bản, pha tahini với mirin, sake, ít nước tương Nhật, nêm xíu đường và muối vừa ăn.

Muốn “Tây hóa’’, trộn tahini với thyme, rosemary, basil băm nhuyễn…

Ngứa tay ham biến tấu, thí nghiệm, có thể tùy hỷ pha tahini với mật ong, ya-ua Hy lạp, ớt băm, vỏ chanh bào. Tóm lại là cứ nương theo khẩu vị, mọi người cũng có thể tự suy nghĩ xem pha kiểu gì sẽ hợp với bí đỏ, kiểu gì sẽ hợp với bó xôi, kiểu gì để trộn salad… để bữa ăn chay luôn đa dạng, phong phú.

Không chỉ hợp để làm sốt chấm hay sốt trộn, lấy tahini phết bánh mì, hoặc cho vào các món súp xay đều hấp dẫn cả. Tôi thuộc hệ khi ăn chay là ăn kiểu Tây Tạng – tức vẫn ăn bơ sữa, trứng không trống – nhưng ai thuộc hệ chay thuần sẽ cần chất béo có sẵn trong mè để tạo vị bùi đậm đà, ngoài ra con người luôn cần chất béo do đây là món giúp cơ thể tổng hợp vitamin từ các loại rau. Lấy tahini chế biến món chay xem như được luôn một công đôi chuyện, giải quyết cả khâu ngon lẫn khâu bổ.

Mỗi tahini thôi mà chúng ta có đủ món, đủ vị. Nhưng chưa hết đâu, tahini còn đóng vai trò quan trọng trong hai món Trung Đông ngon chẳng kém nữa: hummus và baba ganoush. Có điều để sau nhé, tôi phải đi chơi cái đã

 

Bài đã đăng

• Không màng yêu ghét với tỏi confit - Pha Lê (Hình trong bài: Pha Lê chụp) (08/02/2024)
• CHÁO SƯỜN: từ Thọ Xương về Cấm Chỉ, rồi chỉ còn mây khói - An Lê (31/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Canh bóng thả cho mâm cỗ Tết - Nội (26/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Xào giả hạnh nhân - Nội (22/01/2024)
• Bún ốc hành - An Lê - Ảnh toàn bài: An Lê (29/09/2023)
• Bản chất ẩm thực Nam Định là gì? - An Lê (24/09/2023)
• Anh Vũ vào bếp: Làm bánh khúc để “nghiệm sinh” lại một nếp ăn của nếp - Nguyễn Vũ (29/03/2023)
• Vào Chợ Lớn tìm “ruột tháng Chạp” - Bài và ảnh: A Điền (18/01/2023)
• Đôi món ngâm chua cho Tết đoàn viên - Pha Lê (hình trong bài: Pha Lê và Kim Trọng) (17/01/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 6): Ăn lạc đà trong khói hương trầm tỏa - Đặng Thái (19/12/2022)

» Xem tiếp...