Bàn luận

“Tôi là ai…” hay ba lý do phải dùng nickname 03. 05. 11 - 7:08 am

Giỏ Mây

Những cuộc tranh luận liên tu bất tận đều có nguy cơ: không ai biết ai kia đã nói những gì, có hàm ý gì, thật hay bỡn,… đơn giản vì bản thân ai đó cũng không còn hiểu nổi mình đang nói gì nữa mà… Sau khi đọc những tranh luận của các bạn thời gian vừa qua xung quanh việc “chính danh”, “chính ngôn”, “nick name” hay tên thật, Giỏ Mây tôi tự dưng muốn trình bày lại việc sử dụng “nick” Giỏ Mây của mình với bạn đọc Soi, đồng thời muốn có đôi chút ý kiến về việc viết phê bình nghệ thuật ở nước ta. Vì là tự dưng muốn viết nên không có lí do gì, và cũng không mong ước gì từ bạn đọc…

Về lí do sử dụng “nick” Giỏ Mây
Thứ nhất, sợ bố mẹ đọc được và giật mình về “tài lẻ” của con mình, rồi căn vặn trong bữa tối: kiểu như, con viết thế có được nhuận bút không, có bị ai đó vặn vẹo gì không, có ảnh hưởng gì đến quan hệ khác của con không,… vv và vv, nếu trả lời cụ tỉ, sẽ tiếp tục nghe những lời nhận xét đại loại, nhuận bút thế mà cũng đòi là nhuận bút (nếu ít), nhuận bút thế cũng được đấy, hơn khối việc a, việc b, thôi chịu khó mà viết con ạ,… rất chi là mệt…

Thứ hai, sợ bạn bè đọc được, không bình loạn mà lại đòi ăn khao,… nhất là trong lúc giá cả chi cũng tăng thế này. Nhớ mãi hồi sinh viên, có 1 bài báo 300 chữ được đăng trong mục tâm sự trên báo A, nhuận bút có vài chục ngàn mà đi ăn khao hết những 150% (!).

Thứ ba, ngại khi gặp ai đó, nhận được những ánh mắt hoặc “mang hình viên đạn” hoặc đầy dấu hỏi, hoặc nhận được những cái nhếch mép và quay mặt đi… Ai cũng thích được “bằng mặt” giữa chốn đông người (nhất là Giỏ Mây), dù không hề “bằng lòng” cũng giữa chốn đấy, nhưng mặt mình thì được chưng ra cho thiên hạ thấy chứ còn “lòng mình” hay “lòng nó” thì ai nhìn ra được… chỉ có phỏng đoán mà thôi…

Trong ba lí do trên, lí do cuối cùng là quan trọng nhất (hệt như trong cuộc thi hoa hậu, người cuối cùng được xướng tên chính là hoa hậu vậy). Từ đó, Giỏ Mây có đôi chút ý kiến về việc viết phê bình nghệ thuật ở nước ta:

Giỏ Mây thấy: lâu nay, nhiều người hay đánh đồng chuyện phê bình là khen hay chê. Nếu viết toàn đều hay ho, đẹp đẽ về tác phẩm của ai đó, được coi là khen; ngược lại, chỉ ra những điểm yếu trong tác phẩm, bị coi là chê, là “đánh”. Và cũng chỉ vì chuyện khen – chê mà dẫn đến nhiều hệ luỵ: đại loại như phe phái, bè cánh, trục lợi, kiếm chác trong nghệ thuật,… và kết cục, nghệ thuật/bài viết – nói về nghệ thuật trở thành công cụ để loè bịp thiên hạ, theo kiểu “lấy thịt đè người”, lấy tên tuổi đè nén kẻ thấp cổ bé họng… Trong giới nghệ thuật, chuyện này ai cũng biết, cũng thấy, nhưng chưa ai nói ra đâu.

Giỏ Mây nghĩ: phê bình là phê bình, chứ phê bình không phải là khen hay chê; nghĩa của ba từ này hoàn toàn khác nhau mà.

Giỏ Mây cho rằng: chỉ khi nào, chuyện đánh đồng kia không còn tồn tại một cách trơ trẽn nữa, người làm, người viết và người đọc về nghệ thuật thực sự tự tin và tự chủ với những sáng tác/ bài viết/ cách đọc – hiểu của mình về nghệ thuật chứ không coi nghệ thuật hay việc viết về nghệ thuật chỉ như một công cụ đổi chác…, thì khi đó, hẳn những “nick name” như Giỏ Mây sẽ tự động biến mất… Ôi, xã hội sẽ dân chủ xiết bao!

Và khi đó, chủ nhân của nick Giỏ Mây sẽ vui vẻ khai nhận số tiền nhuận bút với cha mẹ, vui vẻ mời bạn bè đi ăn khao mà không tiếc gì… Ngày đó còn xa không nhỉ? Trong khi chờ đợi giờ khắc dân chủ huy hoàng đó, Giỏ Mây tự an ủi mình bằng ca khúc Tôi ơi, đừng tuyệt vọng của Trịnh Công Sơn, “Tôi là ai… là ai… là ai mà yêu quá đời này!”.

*

Bài liên quan:

– Sao không dám xưng danh?
– Bình dân hay cao cấp? Trương Ngọc vs Nick (cập nhật 9)
– Để Soi có được tên thật
– Lương tâm của người “phán”, hay chuyện đẻ được trứng hay không (Cập nhật 2)
– Hai phe bịt mặt trong một cái ao tù?
– “Tôi là ai…” hay ba lý do phải dùng nickname
– Chính danh, bút danh, nặc danh và mạo danh
– Khi nghệ sĩ vẫn là độc tài và người xem vẫn là dân đen
– Nick và họa sĩ, ai mới là độc tài?

Bài đã đăng

• Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ - Trịnh Bình An (01/06/2022)
• Giám tuyển là gì? - Ace Le (21/08/2021)
• Tư cách học thuật của Jean-Francoise Hubert hay “con vẹt đến từ phương Tây” - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 1):
  Hư hỏng thì nổi tiếng hơn - Willow Wằn Wại (22/06/2021)
• Tác phẩm phái sinh: hiểu sao cho đúng? - Hân Hân (13/11/2019)
• Nhân triển lãm về Casanova: phải làm sao trước một triển lãm “bậy bạ”? - Như Mai lược dịch từ Hyperallergic (15/10/2018)
• TOD (bài 2): Lý do 2 và phản biện 2 - Phó Đức Tùng (15/09/2018)
• Xem "Kho báu..." của Damien Hirst: không có duyên, nhưng khiến nảy sinh vài thắc mắc - Di (30/04/2017)
• "Chủ nghĩa Hậu hiện đại" là có hay không hả các bác? - Phó Đức Tùng (28/04/2017)
• Về sự hạnh phúc của người Việt Nam (bài 2): Vì sao người Việt khó hạnh phúc? - Phó Đức Tùng (01/04/2017)

» Xem tiếp...