Gẫm & Bình

Vài quan điểm về nghệ thuật muốn hỏi lại Phó Đức Tùng 08. 12. 14 - 7:54 am

Trịnh Lữ

(SOI: Các bạn đọc bài: “Làm là cần, mà lời cũng là cần” của Phó Đức Tùng trước khi đọc bài này nhé. Đây là cmt của bài ấy, Soi xin đưa lên thành bài riêng để bạn đọc dễ theo dõi cuộc thảo luận rất thú vị này. Tên bài do Soi đặt.)

Ý kiến của Tùng thực ra là minh chứng cho chuyện “nghệ thuật” đang chỉ tồn tại dựa vào lời nói. Lịch sự thì bảo là “all the arts have become literature”. Nôm na dễ hiểu nhưng khó nghe thì bảo đấy là “nghệ thuật nói mồm”. Tôi không phủ nhận tuốt tuột “nghệ thuật”, mà chỉ không ưa những thứ chả có tác phẩm gì ra hồn mà chỉ sống bằng cái mà Tùng gọi là “thuốc dẫn ngôn ngữ”.

Ý kiến trước thì Tùng nói là khoa học não đã cho thấy là chả có gì có thể gọi là tác phẩm, để biện hộ cho chuyện cứ nói đó là tác phẩm thì nó là tác phẩm, chứ còn tự thân cái thứ làm ra ấy chả là cái gì.

Ý kiến sau thì Tùng bảo là ok, hễ nghệ sỹ đã làm ra cái gì, mà nhất là trong hội họa và điêu khắc, mà Tùng liệt vào hàng nghệ thuật truyền thống, thì “cũng có thể coi là tác phẩm”. Tùng thử “nói lại cho rõ” cái lập luận này được không? (“nói lại cho rõ” là văn của báo Nhân Dân, thay cho hai từ “đính chính” – tôi trích dẫn thế để khỏi bị gọi là đạo văn) Bởi vì theo chỗ hiểu của tôi thì cái ý của Tùng khi viết câu ấy là: “Có thể được coi là tác phẩm” có nghĩa là thực ra những thứ ấy cũng chả phải là tác phẩm, mình có cho nó là tác phẩm thì nó mới thành tác phẩm?”

Và có phải Tùng coi nghệ thuật hiện nay, nói chữ nghĩa là “nghệ thuật đương đại”, đã không còn chấp nhận sự có mặt của hội họa và điêu khắc nữa? Hai thứ đó là “truyền thống” rồi?

Về vụ “tác phẩm” này, Tùng còn nói rằng đủ các thứ mùi vị không khí ánh sáng ở cái chỗ bày cái gọi là tác phẩm kia cũng phải được coi là một phần của tác phẩm. Cái này thì là cốt lõi của “đương đại” rồi. Bất cứ cái gì cũng là “nghệ thuật”. Sống là nghệ thuật. Thở là nghệ thuật. Vò một tờ giấy cũng là nghệ thuật. Mà như vậy thì phải nói cho hay chứ còn gì nữa. Không thì ai mà để ý. Chả là “nghệ thuật nói mồm” thì là gì?

Để cho quan điểm ấy của mình có thể thuyết phục được người nghe, Tùng còn nói cái “quan điểm đặc trưng của thời hiện đại” rằng cái gì cứ phải ra cái nấy trong nghệ thuật nay đã bị coi là không có cơ sở khoa học nữa rồi. Tùng cho biết về cái cơ sở khoa học ấy được không? Khoa học thật ấy, chứ không phải là ông này bà kia rất có tiếng đã nói như thế. Và hơn nữa, cái quan điểm này có phải là “đặc trưng của thời hiện đại” hay không?

Một chuyện nữa: Tùng bảo “Phàm là nghệ thuật, dứt khoát phải mới”. Cái này cũng nên bàn, nên Tùng “nói lại cho rõ” xem thế nào được không. Có thật là Tùng tin như vậy không?

Rất mong được như bạn Vượng Vũ, đọc được ý kiến làm cho mình tỉnh cả người :-))

 

Bài đã đăng

• Ballet Kẹp Hạt Dẻ: Giáng Sinh mới có, năm nào cũng phải xem - Willow Wằn Wại (20/12/2023)
• HỎA MÙ NFT VIỆT: lạm thuật ngữ, lạm danh xưng, lạm định giá - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 2):
  Múa bụng mỗi người một phách - Willow Wằn Wại (11/08/2021)
• “XEM ĐÊM” để thấy những điều không thấy được trong ánh sáng ban ngày - Phó Đức Tùng (15/07/2020)
• Về SKETCH phác thảo, SKETCH ký họa, và SKETCH+ - Hải Kiên (13/06/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 5: Đám cưới - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (21/02/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 4: Buổi triển lãm ở New York - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (28/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 3: Buổi diễn tại Luân Đôn - Lui dịch từ Sotheby’s (10/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 2: Mổ tử thi trong trường Y - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (04/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 1: Young Sen rời quê - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (26/12/2019)

» Xem tiếp...