Điện ảnh

The Martian: Phim hay, an ủi người cô đơn và làm sâu sắc hơn kẻ vốn sôi động 14. 10. 15 - 6:22 pm

Pha Lê

Ridley Scott là một đạo diễn giỏi, nhưng hình như ông bị “ám” khi đụng tới một số thể loại. Dạng phim khoa học viễn tưởng ông làm rất tuyệt – từ Alien kinh điển đến Blade Runner đến Prometheus. Phim có đề tài ngắn gọn, cô đặc cũng là thế mạnh của Rdiley – với những tác phẩm tôi thích nhất như Thelma & Louise hay Matchstick Men. Nhưng hễ vị đạo diễn này chạm vào cái gì có tí thần thoại pha chút lịch sử là ôi thôi chán. Ngồi xem những Kingdom of Heaven, Robin Hood, Exodus…. là chẳng khác nào tra tấn.

May quá, tháng này Ridley trình làng The Martian – bộ phim hội tụ hai mặt mạnh nhất của ông: khoa học giả tưởng có cốt chuyện gọn ghẽ, cô đọng. Sau bao thời gian chờ đợi, phải công nhận rằng The Martian hay thật.

Poster phim “The Martian”

Đối với những ai xem vừa đủ phim – chứ không cần quá nhiều – thì tác phẩm này không chứa nhiều bất ngờ. Đầu phim, khán giả thấy cảnh đoàn thám hiểm Ares III do nữ chỉ huy Lewis (Jessica Chastain) dẫn đầu đang thu thập mẫu đất trên sao Hỏa. Việc chưa làm xong thì thời tiết bất ngờ chuyển xấu, bão nổi mù mịt. Cả đoàn buộc phải bỏ lại lều trại, nhanh chóng lên tàu quay về trái đất. Trong lúc chạy bão nhiều bối rối, nhóm lạc mất nhà sinh vật học Mark Watney (Matt Damon). Chỉ huy Lewis cố nán lại tìm Mark, nhưng sau khi thấy tín hiệu gắn trên bộ đồ du hành của anh biến mất, cô nghĩ anh đã chết do không ai sống nổi trên sao Hỏa nếu đồ bảo hộ bị hỏng. Nhằm bảo đảm an toàn cho những người còn lại, Lewis quyết định lên làu vũ trụ để quay về nhà.

Đoàn Ares III (từ trái sang phải): anh Mark, chỉ huy Lewis, phi hành gia Martinez, nữ phi hành gia Johanssen, và phi hành gia Vogel

Phim không bất ngờ vì Matt Damon lẫn Jessica Chastain là hai ngôi sao nổi tiếng. Ridley Scott chẳng rỗi hơi trả tiền cho Matt để anh nghoẻo ngay cảnh đầu tiên, và cũng không mất công mướn Jessica nếu việc của cô là biến mất hút cùng bão tố. Khán giả sẽ chẳng ngạc nhiên khi thấy Mark còn sống nhăn sau thiên tai, bị bỏ bơ vơ giữa sao Hỏa và phải tìm đường sống sót với ít dụng cụ lẫn lều trại mà đoàn thám hiểm bỏ trên ấy. Người xem cũng chắc mẩm rằng thể nào nhóm của cô Lewis cũng sẽ tìm cách cứu Mark khi hay tin anh còn sống, chứ không thì làm sao gặp lại gương mặt khả ái của Jessica chứ.

Diễn viên Jessica Chastain trong “The Martian”

Ta biết thế, và hình như Ridley Scott cũng biết thế nên ông tập trung kể chuyện “làm thế nào” hơn là gồng mình tạo ngạc nhiên ở những nơi người xem biết tỏng kết quả. Làm thế nào Mark sống sót được trên sao Hỏa với mỗi lều bạt và dụng cụ các đồng nghiệp bỏ lại? Làm thế nào Mark tìm được thức ăn, hay trồng ra thực phẩm? Làm thế nào Mark liên lạc được với NASA? Bằng cách chia bộ phim thành những vấn đề nhỏ Mark phải giải quyết, rồi giải quyết vấn đề đấy, Ridley giữ người xem hào hứng và hồi hộp xuyên suốt bộ phim. Đạo diễn còn cho Mark thu video “nhật ký trên sao Hỏa” – tính về phương diện nhân vật thì điều này có lý thôi, khi ta sống trong tình cảnh ngặt nghèo và chẳng biết số phận của mình sẽ ra sao, ta thường sẽ muốn để lại một ghi chép nào đó. Mặt khác, video nhật ký còn là công cụ để đạo diễn ý nhị giải thích cho khán giả cách Mark suy nghĩ, cách anh dùng khoa học để sống sót trên hành tinh đỏ – và khiến người xem thích thú hơn nữa khi thấy nhân vật vận dụng đầu óc chứ không sống sót bừa theo kiểu bấu víu.

Cảnh Mark tìm cách cải tiến chiếc xe địa hình để xe chịu được chặng đường dài hơn

 

Và cảnh Mark mày mò trồng lương thực, tất cả đều có giải thích rõ ràng, dễ hiểu

Những thứ này nghe thì dễ hơn là làm. The Martian là loại tác phẩm dựa vào tình tiết và nhân vật hơn là cảnh đẹp hay kỹ xảo. Phim không có các nhân vật ngoài hành tinh với những năng lực kỳ thú như Vệ binh dải Ngân hà, càng không có các kiểu hành động như Star Trek. Cảnh trên sao Hỏa toàn màu vàng với màu đỏ, cảnh lều trại hay ngoài không gian thì gần như chỉ có đen và trắng, Mark không phải đánh nhau với quái thú mà phải chống chọi với môi trường sống khắc nghiệt. Để phim hấp dẫn như thế, công của biên kịch hẳn cũng phải lớn gần bằng công đạo diễn.

Hình ảnh Mark cô đơn trên sao Hỏa

The Martian ban đầu là một cuốn tiểu thuyết, tất nhiên là hay. Người đọc có cơ hội tìm hiểu những gì đang diễn ra trong đầu nhân vật Mark khi anh cố vận dụng trí óc để sống sót – và Mark là một nhân vật hài hước. Cũng đúng thôi, vướng vào tình cảnh ngặt nghèo mà không tìm được niềm vui hay biến cái trớ trêu thành cái hài thì sức đâu để Mark cố gắng sống qua từng ngày trong môi trường khắc nghiệt? Nhưng biến những suy nghĩ và cái hài trong đầu Mark thành kịch bản phim – tức một thứ không chỉ chứa chữ nghĩa mà còn giúp đỡ đạo diễn về mặt thị giác – là việc không hề dễ. Chả trách sao hãng phim mướn anh Drew Goddard để làm chuyện này.

Drew Goddard là một trong nhiều kịch tác gia do Joss Whedon nâng đỡ và đào tạo. Anh viết một số tập cho series Buffy và Angel, sau đó tự viết kịch bản cho phim Cloverfield, rồi tiếp tục hợp tác với Joss để thực hiện Cabin in the Woods. Nếu ai từng xem Đêm kinh hoàng và thấy kiểu châm chích của phim này hao hao The Martian, thì đó là do biên kịch của Đêm kinh hoàng – cô Marti Noxon – với anh Drew đều “cùng một giuộc Joss” mà ra.

Joss (trái) và Drew Goddard

Nhờ gắn bó với Joss bao năm trên mảng truyền hình mà Drew mài dũa được kỹ năng cô đọng hóa câu chuyện rồi chia chúng thành từng phần hợp lý. Một tập phim truyền hình căn bản chỉ có 45 phút thôi, trong thời gian đó kịch tác gia phải đưa ra câu chuyện chính với phần mở đầu, phần giữa, và phần kết gọn ghẽ. Kỹ năng này rất phù hợp khi áp dụng cho một phim như The Martian, vì tiểu thuyết gốc quá nhiều chi tiết mà, Drew phải tìm cách tổng hợp cũng như rút gọn nó lại, sau đó chia nó ra thành từng phần. Kết quả là The Martian trở thành một trong những phim có bố cục hài hòa và dễ chịu nhất tôi từng xem. Đoạn Mark phát hiện mình bị bỏ quên trên sao Hỏa, đến đoạn anh tìm cách sống sót, đến đoạn anh cố gắng liên lạc với NASA… có khoảng thời gian hợp lý, nhịp nhàng. Một biên kịch kém hơn chắc chắn sẽ nhăm nhe kéo dài thời gian Mark vật lộn để sống hòng moi tình thương của khán giả, nhưng Drew sẽ chẳng bao giờ hành người xem kiểu đó.

Trái lại, anh khiến khán giả cười, và hội ông Joss lúc nào cũng sẽ khiến ta cười vì tính cách/ hành động bộc phát tự nhiên của nhân vật chứ không dựa vào các màn lố lăng. Việc Mark lục lọi đồ đạc đồng nghiệp bỏ lại để tìm tài liệu lẫn vật dụng hòng giúp anh sống sót là hợp lý, và cũng hợp lý thôi khi anh quay nhật ký sao Hỏa ngay sau đó để trêu đồng nghiệp dựa trên những gì mình lục được. Nào là chỉ huy Lewis có gu nghe nhạc quá dở, nhạc nhẽo cô đem theo toàn nhạc… disco. Nào là phi hành gia Johanssen chẳng thiết gì ngoài khoa học, đồ đạc toàn tài liệu nghiên cứu, thuật toán nọ kia, cứ như “một bảo tàng Smithsonian cô đơn”. Lúc Mark lái xe thăm dò ra khỏi khu trại NASA, anh sực nhớ rằng vì sao Hỏa thuộc địa/hải phận quốc tế (do chưa nước nào có quyền chiếm đất làm lãnh thổ riêng trên hành tinh khác cả), nên theo luật thì Mark sẽ bị liệt vào hàng hải tặc. Anh cười và tự đặt cho mình bí danh “Thuyền trưởng Râu vàng”.

Cảnh Mark mặt mũi bơ phờ nhưng vẫn quay video nhật ký trêu đồng nghiệp

Như mọi phim hài khác, nếu không biết tiếng Anh và chỉ đọc phần dịch thì các câu đùa vui sẽ không vui bằng. Tuy nhiên The Martian có câu chuyện đơn giản, ngắn ngọn nên dù tiếng Anh có dở, khán giả vẫn sẽ hiểu gần như toàn bộ để cười cùng phim, phần nhỏ nào chưa hiểu lắm có thể về tra khảo thêm. Và do phim hay, người xem sẽ có động lực nhằm tích cực học hỏi. Không gì khiến tôi thích bằng khi về nhà thăm bố mẹ, hỏi bố mẹ xem phim The Martian chưa, và mẹ nói xem rồi, hay lắm. Một vài chỗ nhỏ lúc xem mẹ chưa bắt kịp nhưng về tự lên mạng tìm tòi là hiểu ngay, sau đó mẹ cảm thấy rất vui; bố kém tiếng Anh thì mẹ tra rồi mẹ giải thích lại cho bố. Nếu hai ông bà – không còn trẻ, chứ bảo già, lỡ bố đọc được bố sẽ gầm lên – mà còn có thời gian vui vẻ và tích cực khi xem phim như thế này, thì The Martian là một tác phẩm đáng xem quá đi chứ.

*

Lịch chiếu:

Hà Nội
Vincom Center (Tầng 6, Tòa nhà Vincom City Towers, 191 đường Bà Triệu, Q. Hai Bà Trưng) 2D đến 16.10
Mipec Tower (229 Tây Sơn, Q. Đống Đa) 2D đến 15.10
Hồ Gươm Plaza (Tầng 3, TTTM Hồ Gươm Plaza, 110 Trần Phú, Phường Mỗ Lao, Quận Hà Đông, Hà Nội) 2D đến 15.10
Trung tâm chiếu phim Quốc gia (87 Láng Hạ, Q. Ba Đình) 2D đến 15.10
Lotte Cinema Land Mark (Tầng 5-6, tòa nhà Keangnam Hanoi Landmark, Lô E, Phạm Hùng, Từ Liêm) 2D đến 15.10
Platinum Cineplex the Garden (Tầng 4, Tòa nhà The Garden, Mễ Trì, Từ Liêm) 2D đến 15.10
Platinum Cineplex Royal City (Tầng B2 – TTTM Vincom Mega Mall Royal City, 72A Nguyễn Trãi, Thanh Xuân) 2D đến 16.10

Tp.HCM
CGV Hùng Vương Plaza (126 Hùng Vương, Quận 5) 2D đến 17.10
CGV CT Plaza (60A Trường Sơn, Phường 2, Q. Tân Bình) 2D đến 15.10
CGV Parkson Paragon (Tầng 5, tòa nhà Parkson Paragon, 3 Nguyễn Lương Bằng, Q.7) 2D đến 18.10
CGV Crescent Mall (Lầu 5, Crescent Mall, Đại lộ Nguyễn Văn Linh, Phú Mỹ Hưng, Quận 7) 2D đến 15.10
CGV Celadon Tân Phú (Lầu 3, Aeon Mall, 30 Bờ Bao Tân Thắng, P. Sơn Kỳ, Quận Tân Phú) 2D đến 15.10
CGV Pandora City (Lầu 3, Pandora City 1/1 Trường Chinh Quận Tân Phú TP. Hồ Chí Minh) 2D đến 18.10
CGV Liberty Point (Tầng M – 1, khách sạn Liberty Center Saigon Citypoint, 59 – 61 Pasteur, Quận 1) 2D đến 15.10 
CGV Thảo Điền Pearl (Tầng 2, Thảo Điền Mall, 12 Quốc Hương, Phường Thảo Điền, Quận 2) 2D đến 15.10
CGV SC Vivo City (Lầu 5, Trung tâm thương mại SC VivoCity – 1058 Nguyễn Văn Linh, Quận 7) 2D, 3D đến 15.10 
CGV Thủ Đức (Tầng 5, TTTM Vincom Thủ Đức, 216 Võ Văn Ngân, Phường Bình Thọ, Quận Thủ Đức) 2D đến 15.10
Lotte Cinema Diamond (Tầng 13, Diamond Plaza, 34 Lê Duẫn, Quận 1) 2D đến 15.10
Lotte Cinema Nam Sài Gòn (Tầng 3, Lotte Mart, 469 Nguyễn Hữu Thọ, P. Tân Hưng, Q. 7) 2D đến 15.10
Lotte Cinema Cộng Hoà (Tầng 4, Pico Plaza, 20 Cộng Hòa, P.12, Q.Tân Bình) 2D đến 15.10
Lotte Cinema Cantavil (Tầng 7, Cantavil Premier, Xa lộ Hà Nội, P.An Phú, Q.2) 2D đến 15.10
BHD Cinema (Lầu 4, Siêu Thị Maximart 3/2, 3-3C Đường 3/2, Q.10) 2D đến 15.10
BHD Star Cineplex Icon 68 (Lầu 3 và 3, ICON 68 Shopping Mall, số 2 đường Hải Triều, Q.1) 2D đến 15.10
BHD Phạm Hùng (Lầu 4, TTTM Satra Phạm Hùng, C6/27 Phạm Hùng, Bình Chánh) 2D đến 15.10
Galaxy Kinh Dương Vương (718bis Kinh Dương Vương, Q6) 2D đến 15.10
Galaxy Quang Trung (CoopMart Foodcosa số 304A, đường Quang Trung, P.11, Q. Gò Vấp) 2D đến 15.10

Ý kiến - Thảo luận

15:40 Monday,19.10.2015 Đăng bởi:  Hạnh
"The Martian" rất hay và rất có tác dụng truyền cảm hứng, cậu con trai lớn nhà mình đã chịu khó tâp thể thao và học hành hơn sau khi xem phim này. Nhân com của bạn Thông ở trên về "Mad Max", được nghe rất nhiều bạn trẻ nói đó là 1 phim dở hơi và dở tệ. Nói chung là thấy buồn.
...xem tiếp
15:40 Monday,19.10.2015 Đăng bởi:  Hạnh
"The Martian" rất hay và rất có tác dụng truyền cảm hứng, cậu con trai lớn nhà mình đã chịu khó tâp thể thao và học hành hơn sau khi xem phim này. Nhân com của bạn Thông ở trên về "Mad Max", được nghe rất nhiều bạn trẻ nói đó là 1 phim dở hơi và dở tệ. Nói chung là thấy buồn. 
11:07 Thursday,15.10.2015 Đăng bởi:  Phạm Huy Thông
Phim "The Martian" là phim rất hay. Trong số các phim chiếu rạp ở Việt Nam năm nay, tớ xếp phim này hay thứ 2, đứng sau "Mad Max". Tựa phim dịch sát nghĩa có lẽ phải là "Người Sao Hoả" hay "Công dân Sao Hoả". Nhưng dịch là "Trở về từ Sao Hoả" cho dân tình dễ hiểu thì vẫn Ok.
Có một điểm đáng lưu ý khi mua vé xem phim. Chúng ta thường nghĩ đây là phim hành động hoành tráng v
...xem tiếp
11:07 Thursday,15.10.2015 Đăng bởi:  Phạm Huy Thông
Phim "The Martian" là phim rất hay. Trong số các phim chiếu rạp ở Việt Nam năm nay, tớ xếp phim này hay thứ 2, đứng sau "Mad Max". Tựa phim dịch sát nghĩa có lẽ phải là "Người Sao Hoả" hay "Công dân Sao Hoả". Nhưng dịch là "Trở về từ Sao Hoả" cho dân tình dễ hiểu thì vẫn Ok.
Có một điểm đáng lưu ý khi mua vé xem phim. Chúng ta thường nghĩ đây là phim hành động hoành tráng với đủ các thể loại cháy nổ, rung giật kiểu. Tớ lúc đầu cũng tưởng thế nên đầu tư hẳn 2 vé 4DX để chiều người yêu! Nhưng vào phim mới thấy mấy màn rung lắc, xì khói, phun hơi nước của 4DX chả có đất dụng võ trong phim này. Với "The Martian", chỉ cần vé 2D là hay lắm rồi. 

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả