Ăn uống

Eggnog: không có long diên hương vẫn pha được một ly mừng Giáng Sinh 24. 12. 16 - 6:35 am

Pha Lê

Mùa chuông leng keng này nếu ngán nướng gà Tây, không có tiền mua bánh pudding thì làm gì? Pha eggnog uống nhé.

Eggnog là gì, theo tên (có chữ egg – trứng) thì nó là một thức uống có trứng gà. Món này bắt nguồn từ posset, một thức uống của Anh Quốc vào thời Trung cổ. Posset về bản chất là rượu (hoặc bia) pha với trứng, kem, sữa, đường, với các gia vị tạo thơm. Posset nhìn chung vô cùng đắt tiền, chỉ có thầy tu chuyên hưởng lộc dân hoặc tầng lớp quý tộc mới đủ sức pha posset uống, cơ bản cũng vì nguyên liệu của nó thuộc dạng “người thường bán nhà cũng không mua nổi”.

Posset thời xưa là có quế, vani, hoặc hạt nhục đậu khấu (bào thành bột) cho vào kem tươi (hoặc sữa pha kem) rồi đun lên để sữa kem nhuốm mùi gia vị. Tiếp tục là đánh lòng đỏ trứng cho bông với đường, pha rượu sack (tiếng Anh cổ, rượu sack chính là rượu có cho thêm rượu mạnh, ví dụ sherry) vô trứng. Sau đó lọc kem hâm nóng, vớt gia vị ra rồi từ từ đổ kem tươi lên lòng đỏ đánh bông, quậy thành thức uống. Cuối cùng có thể thêm chút xạ hương hoặc long diên hương vào là có ngay posset. Do món này đắt cứa cổ nên thành phần quý tộc hay đựng nó trong các chiếc ấm màu mè hoa lá hẹ.

Tại sao posset đắt? Nguyên liệu làm ra nó hồi xưa đắt chết đi được. Đường xuyên suốt lịch sử chẳng bao giờ là món rẻ, nó chỉ rẻ gần đây thôi. Nếu tính theo giá thời nay, thì khoảng thế kỷ 14, 15 đường thô bét cũng phải 100 đô Mỹ một ký, đường càng trắng càng đắt nữa, nên dân tình mới gọi đường bằng cái tên “vàng trắng”.

Các loại gia vị như nhục đậu khấu, vani, quế… cũng chẳng rẻ gì. Còn xạ hương, long diên hương thì ôi thôi rồi, đến giờ nó còn đắt nên ngày nay dù có làm eggnog cũng chẳng ma nào bỏ long diên dương vô eggnog. Trên thế giới chỉ có cá voi nhà táng mới sản xuất ra được long diên hương, mà sản xuất theo kiểu… ăn may, hên xui, 100 con thì họa chăng có 1 con khạc ra long diên hương cho mình lượm về. Các nhà khoa học cũng chưa chắc 100 phần trăm quá trình sản xuất nên long diên hương của cá voi. Tuy nhiên sau khi tìm ra một phần răng của con mực trong long diên hương, các khoa học gia đã phần nào giải thích được rằng sau khi nuốt phải một món “khó xơi”, túi mật của cá voi sẽ tiết ra chất bao xung quanh vật thể lạ khó chịu. Nếu con cá voi không tống vật thể này ra ngoài ngay được, qua hàng năm vật thể sẽ biến thành long diên hương (giống việc con trai từ từ biến cát thành ngọc trai). Rồi con cá có thể thải long diên hương ra (dù hiếm), hoặc khạc cái cục này ra, và cục ấy trôi vô bờ. Còn không nữa thì long diên hương cứ nằm trong bụng con cá voi, đến khi nào nó chết và loài người tìm thấy xác nó, mổ xác nó ra để lấy long diên hương về.

Tiếng Anh gọi long diên hương là ambergris (hay hổ phách xám). Long diên hương có khả năng lưu hương thơm ở lại lâu trên người, nên được các hãng nước hoa cao cấp vô cùng quý, bản thân nó cũng thoảng hương thơm đặc biệt nên nó đắt dã man. Một cặp vợ chồng sau khi tìm thấy cục long diên hương trên bờ biển Úc đã thu về hơn 186 ngàn Bảng Anh.

Thế nên cái công thức cho long diên hương vô posset nghe là muốn hãi hùng. Bởi vậy phải mãi sau này, khi đường và gia vị như quế, đinh hương… bắt đầu rẻ đi, posset du nhập sang Mỹ rồi dân Mỹ cải biên, chế biến lại posset thành eggnog thì món uống này mới phổ biến được. Nước Mỹ lúc “trẻ” là một nước có nền nông nghiệp đa canh, luân canh phong phú. Với nguồn sữa trứng dồi dào, cộng thêm nguồn rượu rum, rượu whiskey có giá tương đối phải chăng, dân Mỹ đã đem trứng đánh với đường, pha với rum (hoặc whiskey, cognac), sau đó đổ kem sữa hâm nóng cùng gia vị và quậy lên thành eggnog. Dù đường, quế, vani đã rẻ và dù không ai cho long diên hương vô thức uống nữa, eggnog vẫn làm người dân liên tưởng đến món posset xa hoa đắt tiền thuở nào, nên họ hay nấu eggnog nhân dịp Giáng Sinh cũng như tết Tây để chúc cả nhà sang năm mới sẽ được ấm no, phát tài phát lộc.

Có người bảo chữ “nog” trong eggnog đến từ chữ “nogging” – tiếng Anh cổ nghĩa là “cái ly bằng gỗ”. Thế nhưng cũng có người bảo ở Mỹ hồi xưa rượu rum pha được gọi là “grog”, do eggnog chủ yếu làm từ rum, và “egg and grog” sau này đọc thành “eggnog” nên chữ nog bắt nguồn từ chữ “grog” mới đúng. Thôi ai đúng ai sai không cầm biết, chỉ cần biết eggnog nó… ngon. Vị béo từ sữa và kem với trứng có thêm chút cồn, thoảng hương gia vị dịu dàng khiến eggnog vừa là thức uống thơm tho vừa là món tráng miệng ngọt ngào. Ai sợ mulled wine tuy ngọt dễ uống nhưng vẫn nhiều cồn quá để phục vụ con nít thì eggnog chỉ có xíu rum pha vào, trẻ con lớn một chút hoàn toàn có khả năng xơi một cốc xinh.

 

Căn bản, pha eggnog chỉ là tách đôi lòng trắng lòng đỏ, đánh lòng đỏ với đường cho bông, đến khi lòng đỏ cứng lại – y như cách đánh trứng để làm món bánh genoise. Bạn nào ngại đường trắng thì dùng đường mía thô, tuy nhiên lưu ý là đường mía thô sẽ khiến sản phẩm cuối cùng có màu hơi… cà phê.

Trong lúc đánh trứng, đem sữa pha kem tươi (whip hoặc double) đi hâm nóng cùng gia vị. Công thức hay kêu cho thêm quế, vani, nhưng ai thích hương nào cứ bỏ hương nấy tùy hỷ. Kem sữa vừa sôi lăn tăn là đem lọc để hớt bỏ mấy cây quế với vani đi, sau đó từ từ đổ kem sữa nóng vào lòng đỏ trứng đánh bông cứng. Nhớ là đổ từ từ thôi, đổ ụp một phát là trứng hư ngay. Sức nóng từ kem sữa mới sôi sẽ giết chết các kiểu vi khuẩn trong trứng sống. Cuối cùng là pha rượu rum hoặc rượu cognac, whiskey, sherry, port…. gì đấy vô (thường phải là rượu có độ cồn hơi cao, do pha có một xíu mà dùng rượu nhẹ thì rượu sẽ bị át hết mùi).

Để eggnog trong tủ lạnh cho nó mát, món này uống lạnh mới ngon. Trước khi uống có người đánh lòng trắng trứng cho bông rồi pha thêm vô hỗn hợp eggnog đã để lạnh để thức uống thêm phần nhẹ nhàng bay bổng (có người bỏ không dùng đến lòng trắng luôn, hoặc đánh nguyên quả trứng với đường từ đầu chứ không tách ra). Khi uống eggnog có thể rắc thêm xíu bột quế, hoặc bắt kem tươi đánh nổi lên trên ly đặng uống cùng.

 

Chúc mọi người pha eggnog vui vẻ. Bạn nào thích công thức cụ thể thì cứ google sẽ ra hàng tỷ. Các trang phổ biến như Jamie Oliver, thekitchn, BBC, allrecipes đều có công thức khá ổn. Dù vậy cũng nên chú ý là công thức của Tây nó thường… lắm đường, ai sợ ngọt quá thì giảm lượng đường lại nhé.

Đây là ly eggnog tôi pha, vì dùng đường mía thô nên eggnog hơi nâu chứ không vàng, nhưng đường thô ngọt dễ chịu hơn nhiều.

Bài đã đăng

• Không màng yêu ghét với tỏi confit - Pha Lê (Hình trong bài: Pha Lê chụp) (08/02/2024)
• CHÁO SƯỜN: từ Thọ Xương về Cấm Chỉ, rồi chỉ còn mây khói - An Lê (31/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Canh bóng thả cho mâm cỗ Tết - Nội (26/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Xào giả hạnh nhân - Nội (22/01/2024)
• Bún ốc hành - An Lê - Ảnh toàn bài: An Lê (29/09/2023)
• Bản chất ẩm thực Nam Định là gì? - An Lê (24/09/2023)
• Anh Vũ vào bếp: Làm bánh khúc để “nghiệm sinh” lại một nếp ăn của nếp - Nguyễn Vũ (29/03/2023)
• Vào Chợ Lớn tìm “ruột tháng Chạp” - Bài và ảnh: A Điền (18/01/2023)
• Đôi món ngâm chua cho Tết đoàn viên - Pha Lê (hình trong bài: Pha Lê và Kim Trọng) (17/01/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 6): Ăn lạc đà trong khói hương trầm tỏa - Đặng Thái (19/12/2022)

» Xem tiếp...