Nghệ sĩ thế giới

Bên trái là bên trái nào? 15. 05. 18 - 9:05 am

Như Mai (nhân xem Have I got news for you và lược lại từ bài trên The Times)

Tôi rất ít xem TV, gần như chỉ theo dõi tin tức qua chương trình Have I got news for you, là một chương trình talk-show châm biếm thời sự trong tuần ở Anh.

Tuần rồi, như mọi tuần khác, có nhiều chuyện rất buồn cười. Trong đó có chuyện lẫn lộn trái phải (theo nghĩa đen, chứ không nói chuyện chính trị).

Barry Joule là hàng xóm, bạn, tà-lọt, thợ đụng của danh họa quá cố Francis Bacon. Mãi tới giờ Barry mới kể lại sự vụ hồi tháng Tư năm 1986.

Số là Bacon thi thoảng lại hứng lên đòi đốt sạch vứt tuốt vài bức, một phần vì không thích, nhưng cũng vì không muốn người ta lục thùng rác nhà mình để lượm lặt hưởng sái.

Ngày nọ Bacon điện cho Joule, nói nhờ ghé studio vứt giùm “bức bên trái”, nói thêm “tao không thích tí nào. Vứt mẹ nó đi.”

Joule liền chạy vào studio, thấy ngay hai bức chân dung đều là của Bacon vẽ Gilbert de Botton, một chủ nhà băng cộm cán ở London, đồng thời cũng là nhà sưu tập nghệ thuật. (Tám luôn Gilbert là ông già của Alain de Botton, triết gia đương đại con nhà giàu từ trong trứng, không bao giờ phải đi làm kiếm ăn nhưng hay chiêm nghiệm về mục đích của công ăn việc làm, có cuốn sách Nỗi âu lo về địa vị đã được dịch ra tiếng Việt).

Joule thấy hai bức đều đẹp nhưng ý nghệ sĩ là ý Trời, đâu thể nào từ chối. Joule liền tháo bức bên trái, vác dao rạch phát, cưa luôn khung gỗ, rồi hốt hết đem ra bãi rác đốt sạch.

Đốt xong Joule về nhà tắm rửa đi ngủ.

Chừng 4 giờ sáng thì nhận được cú điện thoại của Bacon, vừa về nhà sau một chầu nhậu nhẹt cờ bạc xuyên đêm. Bacon nổi đóa, mắng Joule ngu lâu khó đào tạo vì bên trái tức là bên trái tính theo “đứng quay lưng vô tranh chứ! Chú mày đã phá một bức rất, rất đạt”. Trong khi bức để lại, Bacon bảo với Joule đó là “tranh vẽ vội, ẩu tả, hàng phó phẩm.”

Joule nghe mắng tủi lắm, dù gì cũng là chỗ gần gũi với danh họa. (Hai người quen nhau từ năm 1978 khi nghệ sĩ nghe rầm một phát trên mái nhà, bèn đứng bên cửa sổ gọi với hỏi Joule có thấy chi không. Joule chẩn ngay ăng-ten gãy, tiện tay sửa luôn, rồi được danh họa mời vào nhà uống sâm-panh. Sau này còn được danh họa tặng nhiều bức, thật là ấm áp.) Bacon thì hờn mấy tuần không thèm nghe điện thoại, không thèm đọc thư xin lỗi (nhét qua khe cửa?). Nhưng cuối cùng ông cũng nguôi ngoai, mời Joule sang nhà ăn trưa, và tình bạn ấy tiếp tục cho đến khi nghệ sĩ mất năm 1992, khi ông 82 tuổi.

Bức tranh bị Joule vứt đi mà còn thì giờ chừng 35 triệu quan tiền Nữ hoàng, tức rất rất nhiều số không khi đổi ra tiền Việt Nam.

Bài đã đăng

• Vicente Blanco Mosquera: vẽ chuyện gì mà vui thế? - . (21/03/2024)
• Gazan Fathi Ghaben: sinh trong lều và ra đi uất ức trong lều - Từ Hyperallergic (29/02/2024)
• Robert Ryman: trắng tự nhiên nên dừng rất đúng lúc - Từ The New York Times (09/01/2024)
• Daniel Lind-Ramos: nghệ thuật như một củ hành lộng lẫy - Soi dịch (28/08/2023)
• Tác phẩm bị ăn vì người xem bị đói - Pug dịch từ CNN (03/05/2023)
• Xóa hết graffiti trong đường hầm: kẻ ngỡ ngàng, người nhẹ nhõm - Soi tổng hợp và dịch (29/01/2023)
• Tsukioka Yoshitoshi (bài 4): Người tài máu me và sa đọa - Candid (02/08/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 3): Tài năng xuất chúng suýt bị lãng quên - Willow Wằn Wại (07/07/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 2): Cắt đầu Holofermes phải cần thêm cô hầu gái - Willow Wằn Wại (24/06/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 1): Vì sao lại vẽ Judith cắt đầu Holofermes? - Willow Wằn Wại (21/06/2022)

» Xem tiếp...