Soi học

Học sử Ukraine, phần 2: Hai thí dụ về làm báo cho đầu đất 06. 05. 14 - 6:06 am

Sáng Ánh

Tiếp theo phần 1
 

.

Tóm lược kỳ 1, sau khi xem các bản đồ cũ đến hoa cả mắt và không còn rõ phần nào là màu gì:

Dưới thời Sa Hoàng (Đế chế Nga tiền cách mạng), không có nước Ukraine. Vấn đề dân tộc là một vấn đề được Cách mạng tháng 10 quan tâm và Cộng hòa Xô viết Ukraine ra đời dưới thời Lenin vào năm 1922. Sau đổi chác và xáo trộn của Thế chiến 2 (39-45), dưới thời Stalin, miền Cực Tây sát nhập vào cộng hòa này. Crimea, được sát nhập vào miền Đông năm 1954 dưới thời Krushev. Biên giới hiện nay, tức biên giới 1954, là biên giới gồm 3 phần này và được công nhận quốc tế năm 1992 khi Liên Xô tan rã. Tổng bí thư Gorbachev chấp nhận sự thống nhận của nước Đức sau khi được hứa là NATO, tức Mỹ, sẽ không bành trướng quân sự sang các chư hầu Đông Âu và đến cõi Thiên San (biên giới của Liên Xô cũ).

Nhưng Chíp NATO sau 1992, xách ba lô lên là đi và đi về hướng Đông, đến đâu cắm cờ đến đó: Estonia, Latvia, Lithuania (thuộc Liên Xô cũ), cộng hòa Czech, Slovakia, Ba Lan, Romania, Bulgaria, Hungary, Albania (thuộc khối Warsaw cũ), Bosnia, Croatis, Slovenia (thuộc Nam Tư cũ). Phía Đông Nam của nước Nga, Hoa Kỳ có thêm căn cứ quân sự tại Afghanistan (khổ thế đấy) và Kyrgyzstan, Georgia hăm he đòi sát nhập. Nói thế để hiểu tâm lý bị đe dọa và co cụm của Nga, chứ các cường quốc tính toán với nhau thế nào là một chuyện, còn mong mỏi của các dân tộc mang vạ xa gần lại là một chuyện khác, ta không nên lẫn lộn.

Trong chuyện Ukraine này, nếu rõ rệt có một bộ phận “thân Mỹ” (nói trắng ra là như vậy, vì chẳng có Âu châu, EU nào vào đây, như bà Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ đã mạch lạc phát biểu “Fuck the EU” tức là “Đéo cái thằng EU”, thì cũng có một bộ phận rõ rệt “thân Nga”. Một bên làm loạn, chiếm Kiev lật đổ chính quyền, thì bên kia có chiếm Donestk cũng hợp lý thôi. Trong khi quan hệ của thành phần thân Mỹ với Hoa Kỳ mới có từ khi cửa hàng bánh mì thịt McDonald xuất hiện tại khu vực (*), thì quan hệ của thành phần kia đã có với nước Nga từ 10 thế kỷ.

Khách tụ tập bên ngoài một trong ba cửa hàng McDonald tại Crimea đã đóng cửa sau khi Crimea tuyên bố nhập vào Nga

Tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ của 29% dân số (thống kê 2001) hay ngôn ngữ đầu tiên của 40% (thăm dò của viện Xã hội học). Dưới thời tổng thống Yuschenko, từ 2005 đã có chính sách Ukraine hóa về mặt ngôn ngữ. Khi lên nắm quyền sau EuroMaidan, phe đối lập đã lập tức ra quyết định cấm sử dụng tiếng Nga, là ngôn ngữ đa số tại các khu vực miền Đông.

Ngoài ngôn ngữ ra, ký ức tập thể là một phần quan trọng của lý lịch văn hóa. Người Mỹ chẳng hạn, mới vừa tưởng niệm trọng thể vụ đánh bom Boston năm ngoái (3 nạn nhân); Họ cũng tưởng niệm vụ đánh bom 911 (3,000 nạn nhân) hay đánh bom Pear Harbor (2,000 nạn nhân).

Người Nga/Liên Xô trong cuộc chiến tranh với phát xít thiệt mạng khoảng 8-12 triệu thường dân (nói qua, trong chiến tranh này phần tiêu diệt Quốc xã là đa số nhờ Liên Xô, 3,8 triệu quân Đức thiệt mạng dưới tay của Hồng quân, dưới tay Anh Mỹ là 800,000 mạng). Thành phố Donestk (Đông Ukraine) thời đó 3,000 người Do Thái địa phương bị giết, trại tập trung Quốc xã tại Donestk thủ tiêu 90,000 người. Cứ mỗi 1 người lính Đức bị giết, lực lượng chiếm đóng theo thói Quốc xã trả thù bằng cách mang 100 dân ra đì đọp tử hình.

Khi EuroMaidan thành công tại Kiev, dĩ nhiên người Nga và Ukraine bất bình khi lực lượng An ninh và Quân đội của chính phủ mới lại được trao cho thành phần cực hữu phát xít (Svoboda), cũng chẳng khác gì trước đây, khi chính quyền Yuvshenko phong cho Stephan Bandera (cộng tác với Quốc xã vào thời chiến) tước anh hùng dân tộc.

Các đảng viên đảng Svoboda (Tự do) Ukraine hô khẩu hiệu trong cuộc tuần hành kỷ niệm lần thứ 71 ngày ra đời quân khởi nghĩa Ukraine (UPA) – một đội quân vừa chống cả Liên Xô vừa chống cả Phát xít trong Thế chiến 2. Cuộc tuần hành này kết hợp luôn lễ « Protecting Veil of the Mother of God », diễn ra ở trung tâm Kiev, hôm 14. 10. 2013. Bức chân dung ở nền là thủ lĩnh của UPA, Stepan Bandera. Chú ý dấu hiệu của đảng này trên áo nam đảng viên đi đầu. Ảnh của Gleb Garanich

Do đó, phản ứng của miền Đông là phản ứng của một thiểu số lớn, hay có thể gọi là một đa số nhỏ, cảm thấy họ bị đối xử tệ và chà đạp về văn hóa, bị đe dọa về kinh tế. Thấy ở Kiev, chống đối chính quyền biểu tình thành công, dùng bạo lực chiếm các công sở v.v… lật đổ một chính phủ dân cử với sự ủng hộ của Tây phương (Thứ trưởng Ngoại giao Hoa kỳ đến tận quảng trường phát bánh ngọt cho người biểu tình), lẽ gì, có lẽ nào, ngu sao, mà họ lại không làm như thế được ở Kharkhiv hay là Slavayansk, Donetsk để bảo vệ quyền lợi của họ trước một chế độ bị họ cho là bất chính.

Thứ trưởng ngoại giao Mỹ John Kerry hôm 5. 3. 2014 đã đến Ukraine trong một chuyến thăm 5 tiếng, kịp đặt một bó hoa tại đài tưởng niệm tử sĩ ở Kiev

Về mặt pháp lý này, Tổng thống Yanukovich bỏ trốn mất tiệt nhưng không từ nhiệm và Quốc hội cũng không đủ số phiếu để truất phế ông theo quy định và để bầu lên một chính phủ hợp hiến mới. Nhưng chẳng sao, chính phủ này chỉ cần được Tây phương công nhận là đủ.

Nhìn từ phía Đông, đây là âm mưu xâm lược và ảnh hưởng của Tây phương, dùng một thiểu số manh động cực hữu và phát xít để lật đổ một chính quyền hợp lệ và dân chủ do đa số bầu lên. Tuy thế, truyền thông Tây phương đương nhiên coi chính quyền mới là chính quyền hợp pháp, còn miền Đông phản đối bị coi là thành phần hoặc Nga nằm vùng, hoặc ly khai, nổi loạn, hoặc băng đảng tự phong. Trong khi bạo loạn chiếm công sở Kiev là anh hùng cách mạng dân chủ thì ôn hòa hơn chiếm công sở tại Donestk là gián điệp Nga lông lá, là bàn tay Putin.

Biểu tình tại Donestk đòi sát nhập Nga

Putin có ra sao, thì đây cũng không phải là cốt lõi của vấn đề. Ông ta giúp, ông ta đâm sau lưng miền Đông Ukraine, hay ông ta hờ hững, ông ta lợi dụng, hay ông ta khôn khéo thế nào là việc khác, ta tạm không nói đến. Ở đây, là việc một số lớn công dân Ukraine, theo ta biết cho đến giờ là đa số đã bầu lên chính thức Yanukovich, bị mất tiếng nói về số phận của quốc gia. Ở đây, là việc một thiểu số lớn nói tiếng Nga, cảm thấy phải phản ứng trong một môi trường đe dọa. Trong trường hợp này, tất nhiên là họ trông cậy và nhìn sang anh Hai. Quyền lợi và mong muốn của họ có thể đi đôi với quyền lợi hay mong ước của anh Hai, hay có thể mâu thuẫn ít nhiều, kiểu,

“Nó đánh em trước, em chạy về đến đây, sứt cả đầu này (mếu máo), anh đưa cho em con dao Thái!”

“Mày từ từ, (tính toán) để tao còn xem…”

Vì đâu nên nỗi? Nếu không có hỗn loạn, biểu tình và bắn giết tại Maidan thì liệu giờ Ukraine có “mất” Crimea hay không? Có biến động ở miền Đông hay không? Cuộc bầu cử dự định vào tháng 5 này có diễn ra tốt đẹp và tử tế hơn không? Nhưng nào ai biết được nhỉ, tưởng là cả Ukraine sẽ đổ vào tay Mỹ, đuổi hạm đội Nga ra khỏi căn cứ Bắc Hải chứ, và thay vì phất cờ Nga thì cả khu vực Donbass được giải phóng phất cờ Mỹ reo mừng “USA! USA!”

Người biểu tình tại Donestk phất cờ Nga

Hai thí dụ đơn cử

Thí dụ thứ nhất

Việc 3 người bịt mặt rải thông cáo tại một đền Do Thái ở Donestk yêu cầu mọi người Do Thái phải đăng ký, nộp 50 USD trả thuế hoặc là bị tước quốc tịch và đuổi đi nơi khác, đã khiến Tổng thống Obama “kinh tởm” về hành vi “hết sức bịnh hoạn” này, và việc ghê tởm của Tổng thống Mỹ tất nhiên được truyền thông quảng bá. Ngoại trưởng Kerry thì cho rằng việc này “trên cả không thể chấp nhận”!
 

Giáo sĩ Pinchas Vyshetsky tại giáo đường của ông ở Donetsk, giơ một tờ thông cáo. Có khoảng 50 tờ như thế đã được phát ra, nói các thành viên của cộng đồng Do Thái phải rời khỏi hội sở sau buổi chầu trước lễ Vượt qua. Theo ông Vyshetsky, đây là một hành vi giả danh để khiêu khích. Ảnh: Derek Stoffel

Truyền đơn này nhân danh tân Tổng đốc (“thân Nga”) tự phong của khu vực nhưng lại đề chức vụ của ông sai và con dấu không giống. Khi bị hạch hỏi, 3 người này đã nhanh chóng biến khỏi hiện trường (do các lực lượng “thân Nga” kiểm soát). Chỉ có thế mà 3 người trên đã khiến 3 người khác là ông Obama, ông Kerry và bà Rice quan tâm đến độ (họ) buồn nôn. Đây là một truyền đơn giả mạo không khéo, và đã có tiền lệ như chuyện giấy hứa bán chất làm phóng xạ cho Saddam ký bởi một bộ trưởng Niger đã không còn tại chức (tức là làm giả mà nhầm bộ trưởng cũ với bộ trưởng mới).

Theo người viết này nghĩ, nếu đã định làm Obama tởm lợn mất ăn (hay Bush lo âu đến mất ngủ như trong trường hợp vũ khí nguyên tử của Iraq) thì cũng nên rán mà làm cho nó giống nhe mấy cha!

Thí dụ thứ nhì, làm người viết sáng chỉ uống có café mà suýt sặc.

Cuối tháng Ba, Đại tướng Breedlove, tư lịnh Nato, cấp báo: quân Nga tập trung ở biên giới đã sẵn sàng để tiến sang để chiếm Transnistria của Moldova (sau khi chiếm Crimea của Ukraine).

“Hôm qua Crimea, ngày mai Transnistria, tuần sau sẽ là Tottenham, London (khu vực nhiều người gốc Nga ở thủ đô Anh quốc)”!

Transnistria vào lúc Liên Xô phá sản và phân chia thành 15 nước đã đòi tự quyết, độc lập hay sát nhập vào Nga chứ không phải là vào Moldova. Chiến tranh Moldova-Transnistria dẫn đến ngưng bắn 1992. Tuy không được quốc tế công nhận, Transnistria từ 22 năm qua đã hoàn toàn biệt lập, với quân đội với chính phủ riêng và được bảo vệ bởi quân đội Nga đóng sẵn tại chỗ từ dạo ấy và hiện nay vẫn còn mấy ngàn lẻ gì đó. Transnistria cũng không ngừng đòi sát nhập Nga mà không được nhận vì lý do tế nhị ngoại giao với Tây phương với biên giới đã được định hình tại Trung Âu. Nay, thấy anh hai Crimea được trở về nhà mẹ, nhân thể em út Transnistria (500.000 dân) cũng gào lên đành đạch, còn con thì sao?

Xin nhắc lại, từ 1992, Transnistria đã và đang có quân Nga đồn trú và “độc lập” khỏi Moldova. Vòi vĩnh này của em là hợp thức hóa hộ khẩu gia đình, tức là cần quốc hội Nga biểu quyết và làm thủ tục nhận con.

Trong bức hí họa này, về một Liên bang Xô Viết đang được hình thành, Transnistria đứng hàng đầu, thứ hai từ trái sang, cờ búa liềm.

Giờ, đến phần địa lý. Nhìn bản đồ thì giữa miền đông nước Nga nơi quân Nga đang hùng hổ tập trung và tập trận với lại biên giới Transnistria là… Ukraine. Phía Bắc thì là Belarus.

Lưu ý: bản đồ cho thấy, hai khu vực Abkhazia và Nam Ossetia sát ngay Nga và đòi sát nhập vẫn chưa được anh Hai chấp thuận (chỉ công nhận họ độc lập với lại Georgia) thì lý gì Nga lại sát nhập Transnistria cách biển cách sông. Cũng trên bản đồ này, Nagorno-Karabakh là khu vực tranh chấp giữa Armenia và Azerbaijan, không phải là (chưa phải là) giữa Nga và khối Tây phương.

Từ đây có bài tập lớp 3:

“Có một đạo quân ở biên giới Nga. Nếu muốn xâm lăng Moldova thì phải làm thế nào?”

”Thưa thày, thưa cô, phải đi ngang Ukraine bằng đường bộ hay đường bay. Nếu ở mặt Bắc thì đi ngang Belarus. Ngoài ra, cũng có thể từ Hắc Hải xâm nhập bằng cách đổ bộ và băng qua cực nam Ukraine cho vui. Hay là muốn phượt đình đám, đạo quân này chuyển lên biển Baltic, rồi đáp tàu đến Ba Lan, sau đó qua Slovakia, Hungary, Romania, và đánh bọc hậu Moldava là ăn chắc vì tạo được bất ngờ.”

“Em giỏi quá, em xuất sắc, cho em lên lớp 4.”

“Thưa cô, cho em làm tư lịnh Nato có được không?”

“Không, nhưng tạm thời cho em làm nhà báo Tây phương lề phải nhé!”

Tất nhiên là tư lịnh Nato không đần đến thế để mà phải lo. Nhà báo lề phải cũng không đần đến thế. Vậy trong kiểu phát biểu và đưa tin này, họ tưởng là ai đần? Chính là mấy đứa như người viết sáng ra uống café đọc báo và lưu ban lớp 3.

*

* Đây không phải là bôi bác và xuyên tạc làm duyên của người viết. Khi Crimea trở về phía Nga thì truyền thông Tây phương có giật tít về chuyện này.

Chia sẻ:

Bài đã đăng

• Không màng yêu ghét với tỏi confit - Pha Lê (Hình trong bài: Pha Lê chụp) (08/02/2024)
• CHÁO SƯỜN: từ Thọ Xương về Cấm Chỉ, rồi chỉ còn mây khói - An Lê (31/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Canh bóng thả cho mâm cỗ Tết - Nội (26/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Xào giả hạnh nhân - Nội (22/01/2024)
• Sử-Địa dễ thuộc: Togo - bố anh bố tôi, rồi lại đến lượt anh và tôi - Sáng Ánh (22/10/2023)
• Israel với Hamas: tiếc đã muộn rồi - Sáng Ánh (15/10/2023)
• Bún ốc hành - An Lê - Ảnh toàn bài: An Lê (29/09/2023)
• Bản chất ẩm thực Nam Định là gì? - An Lê (24/09/2023)
• Sử-Địa dễ thuộc: Gabon - xứ sở trong tay một gia tộc lắm ái tình - Sáng Ánh (12/09/2023)
• Sử-Địa dễ thuộc: Người “Da đen” trắng Ba Lan trên đảo Haiti - Sáng Ánh (15/08/2023)

» Xem tiếp...