Bàn luận

Cái cây của Phương Linh:
Quyền được chết hẳn 29. 06. 10 - 6:07 pm

Lê Hà

 (Đây là cmt của bạn Lê Hà trong bài “Chắc chắn anh đã hiểu sai ý tôi”. Vì cmt này dài và như một thư trao đổi với nghệ sĩ Nguyễn Phương Linh, SOI xin phép được cắt lên thành bài, dù bạn Lê Hà từng cho rằng thủ pháp này chỉ để Soi câu giật gân;-) . Tên bài do Soi đặt thêm.)

 

Gửi nghệ sĩ Nguyễn Phương Linh, 

Tôi đọc bài phản biện của bạn và thấy bạn sa vào (thực hay giả đây) những thứ râu ria trong tranh luận chỉ để tránh một luận điểm chính của tôi là: trong khi mê mải theo đuổi thông điệp, nghệ sĩ đã giết chết biểu tượng một cách ích kỷ và thiếu suy nghĩ.
Tôi muốn bạn dành thời gian nhiều hơn cho điều này nếu quả thực muốn tranh luận với người đọc. Tôi chỉ mong bạn đừng mắc những thứ mà đa phần nghệ sĩ thông thường đều mắc: đó là ai khen thì thích lắm, coi mọi lời khen là đúng hết còn ai chê thì tức lồng lộn.
Trước khi nhận được thư tiếp theo và quan trọng nhất của bạn, tôi xin đi tạm vào những thứ râu ria mà bạn đã nói trong thư trước vậy: 

1/ Thí dụ bạn Trần Trọng Linh theo tôi biết thì không ở Việt Nam, trong một cmt bạn ấy còn nhận là sống tại biên giới Pháp Đức gì đó tôi quên rồi. Bạn ấy thì có xem được triển lãm của Linh không hả bạn Linh ơi? Bạn ấy mà không xem được thì lời khen của bạn ấy có còn giá trị không? Hay người khen ta thì có quyền khuất mày khuất mặt còn kẻ chê ta thì bắt buộc phải sờ tận tay day tận mặt? 

2/ Tôi cũng thấy buồn cười nữa khi bây giờ bạn lại nói về quyền được sống của sinh vật. Bạn cắt hai cây hoa sữa rồi xem chúng mất rễ mà vẫn sống thì ngay trong ý tưởng của bạn đã làm một trò man rợ không khác gì những trò chơi của trẻ con nông thôn: dứt cánh chuồn chuồn, chặt chân ếch và xem chúng cố sống.

Cái tôi kinh nhất trên đời là thì “chịu đựng” của các động từ bạn ạ. Nói thật là tôi đã so sánh việc sử dụng xác tử tù của Our Body và con lợn xẻ ra của Hirst với tác phẩm của bạn là vì Trần Trọng Linh dùng hai tác phẩm đó để bênh bạn, chứ với tôi cả ba cái đều… kinh. (Thử hỏi Trần Trọng Linh, nếu những xác người kia là người thân ta, ta có cho bọn nghệ sĩ đem ra trưng bày mà không thấy xót không?) Tôi nói việc phơi xác tử tù hay xẻ thịt con lợn chết nó ít kinh hơn chỉ là vì bản thân những cái xác người hay cái xác lợn đấy nó không phải chịu đựng cái chết dần dần trong đau đớn như hai cái cây của bạn thôi. Đừng nhầm lẫn về mặt logic bạn nhé. 

3/ Về việc lợn sinh ra để ăn hay để nuôi, có lẽ phải nhờ thống kê thôi Phương Linh ơi. Thí dụ như theo thống kê xe máy làm ra là để phi chứ không phải để trưng bày là chuẩn rồi phải không nào? “Born to run” mà, như lời một bài hát. Thì đây “Born to be killed”, thiết nghĩ cái đó chúng ta khỏi phải bàn, và đừng nên lôi triết lý nhà Phật ra đây, không phải chỗ, nhất là cả hai chúng ta đang bàn về một tác phẩm sát sinh của chính bạn.
Nhưng mà thôi coi như bây giờ bạn đang nói chuyện bình đẳng (sinh) giới đi, “sinh vật nào cũng có quyền sống trên đời”. Tôi thắc mắc thế sinh vật nào có quyền được giết một cái là chết liền còn sinh vật nào phải chết trong chịu đựng, cho nghệ sĩ chặt lúc đang căng nhựa sống và bắt thoi thóp sống? 

4/ Bạn kết luận là tôi chưa xem tác phẩm của bạn, chưa đọc những gì bạn viết bạn nói. Khà khà, đến đây thì bó tay và tôi thấy bạn rất… dễ thương, đúng là kiểu cãi nhau của con gái.
Tác phẩm của bạn ngay khi làm bạn đã lường trước là “Làm ra để mà chết”, thế thì bắt buộc phải trông chờ việc người xem xem nó trên hình ảnh thôi chứ nhỉ. Chính bạn Trần Trọng Linh muốn bênh bạn cũng phải nhờ vào những hình ảnh ấy thôi chứ đâu! Và tôi thắc mắc làm sao mà bạn lại biết được là tôi chưa xem chưa đọc? Tôi có phải thánh đâu mà nhắm mắt phán Phương Linh ơi! Hay giới nữ các bạn có những giác quan thần kỳ biết được những thứ mà cả chủ nhân của các giác quan ấy cũng không hay biết? 

5/ Cuối cùng tôi xin lưu ý là BBT Soi cũng nên có chút chính kiến chứ nhỉ, các bạn viết mập mờ bỏ xừ, cứ để người đọc lên tỉ thí với nhau và mình xoa tay nhìn thế tôi nghĩ là cũng không phải đâu Soi ạ. 

* 

Bài liên quan: 

– Phương Linh sẽ làm gì với cái cây?
– Chà, lần này thì thương cái cây
–  Nữ nghệ sĩ, xin đừng giết!
– Cái cây của Linh: SOI HN lại thấy khác
– Đừng vội phán xét
– Biết đâu lợn và cây nghĩ khác?
– To be (ác) or not to be?
 – Phương Linh có lời mời
– Thôi thì hy vọng ở bộ rễ 
– Chắc chắn là anh đã hiểu sai ý tôi
– Quyền được chết hẳn
– Cảm ơn vì đã cứu SOI

Bài đã đăng

• Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ - Trịnh Bình An (01/06/2022)
• Giám tuyển là gì? - Ace Le (21/08/2021)
• Tư cách học thuật của Jean-Francoise Hubert hay “con vẹt đến từ phương Tây” - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 1):
  Hư hỏng thì nổi tiếng hơn - Willow Wằn Wại (22/06/2021)
• Tác phẩm phái sinh: hiểu sao cho đúng? - Hân Hân (13/11/2019)
• Nhân triển lãm về Casanova: phải làm sao trước một triển lãm “bậy bạ”? - Như Mai lược dịch từ Hyperallergic (15/10/2018)
• TOD (bài 2): Lý do 2 và phản biện 2 - Phó Đức Tùng (15/09/2018)
• Xem "Kho báu..." của Damien Hirst: không có duyên, nhưng khiến nảy sinh vài thắc mắc - Di (30/04/2017)
• "Chủ nghĩa Hậu hiện đại" là có hay không hả các bác? - Phó Đức Tùng (28/04/2017)
• Về sự hạnh phúc của người Việt Nam (bài 2): Vì sao người Việt khó hạnh phúc? - Phó Đức Tùng (01/04/2017)

» Xem tiếp...