Điện ảnh

“Kỷ nguyên Ultron”: học tiếng Anh cùng Joss Whedon 08. 05. 15 - 7:03 am

Pha Lê

Đối với những người cuồng Joss Whedon như tôi và mấy đứa bạn thì bộ phim Avengers: Kỷ nguyên Ultron là tác phẩm cả bọn phải đếm ngày chờ từ năm ngoái. Mỗi lần gặp nhau, mấy đứa luôn phấn khích thắc mắc rằng Joss sẽ giải thích sự ra đời của Ultron ra sao do người chế ra Ultron là Ant Man (Người Kiến), trong khi đó phim Ant Man lại chưa ra mắt. Lúc Ultron công chiếu, định đặt vé xem cùng bạn thì đứa đi du lịch, đứa đi công việc nước ngoài. Tôi ra rạp xem trước dù hơi buồn. 

Poster phim “Kỷ nguyên Ultron”

Xem về, các bạn nhắn tin hỏi: “Ultron thế nào?” Tôi trả lời “Các ông các bà sẽ khoái lắm.”

Không khoái sao được khi mở đầu phim là cảnh biệt đội Avengers đánh căn cứ của Hydra nằm ở một khu rừng tại Đông Âu, và Joss không cắt cảnh này đến hơn cả phút. Nhìn chung thì các pha hành động nên ít cắt xén, và người biên tập phải khéo, để khi ráp các cảnh cắt lại mọi thứ nom nhịp nhàng. Tuy nhiên ít cắt với không cắt vẫn khác nhau một trời một vực. Đạo diễn cùng nhà quay phim cần tính toán góc quay, giúp cảnh dài nhưng không chán – nhất là cảnh hành động nữa, chứ đặt máy ở một chỗ thì nói làm gì – sau đó tính cách làm sao lia được cái camera nặng hơn chục ký qua hết các góc độ đó một lần duy nhất.  Với trường đoạn nhấp nhô từ lúc nhóm Avengers xông pha đến cảnh cây rừng rồi đến căn cứ của Hydra lơ lửng trên núi lúc mở đầu phim, tôi đoán Joss đã phải đầu tư lắp đường ray, lắp ròng rọc dài rồi huy động cần cẩu với xe để lia máy chứ chẳng thể nào vác nó trên vai chạy mà gom được hết từ đất lên trời như thế.

Cảnh đầu phim với người khổng lồ xanh Hulk, Captain America, cung thủ Hawkeye, điệp viên Natasha, và thần Thor. Ngắm hình chỉ được thế thôi, ra rạp xem mới thích

Cảnh dài làm tốt sẽ khiến khán giả choáng ngợp vì nó bao quát, như xem tranh ảnh panorama ấy. Và đoạn đầu của Ultron là đã đủ bù tiền vé vì quay như thế phải ra rạp xem mới thích, ngồi nhà chẳng còn nghĩa lý gì. Cái dở duy nhất của nó là nó khiến các cảnh hành động sau này trong Ultron nom hơi lép vế.

Triệt tiêu căn cứ Hydra xong, người sắt Iron Man (Robert Downey Jr) phát hiện rằng các nhà khoa học của Hydra đang nghiên cứu để tạo nên giống người siêu phàm lẫn chế rô-bốt chiến đấu hòng chống lại đội Avengers. Vốn là người sợ thấy cảnh đồng chí hy sinh dưới tay đội quân ngoài hành tinh tài phép hùng hậu, Iron Man quyết định đem công nghệ rô-bốt này về để cải tạo cho thật hoàn thiện. Anh dự định sẽ sản xuất ra đội quân rô-bốt đủ sức giữ hòa bình cho thế giới xanh trước nguy cơ xâm lăng từ bên ngoài, dù còn Hydra nhưng nhóm Avengers không phải lấy mạng sống để đánh trả những thế lực của hành tinh khác nữa (như hồi phần 1 cả đội mém chết khi đối đầu với quân ngoài hành tinh). Lúc Iron Man chia sẻ kế hoạch này cho khổng lồ xanh Bruce Banner (Mark Ruffalo), Bruce đã đùa “Như vậy người duy nhất có thể phá hoại trái đất là… người trái đất.”

Bruce Banner (lúc giận sẽ biến thành Hulk) và Iron Man bàn bạc về việc chế tạo Ultron

Nhưng con mình sinh ra không phải lúc nào cũng làm theo ý mình. Trí khôn nhân tạo đầu tiên của Iron Man – rô-bốt Ultron – thấy rằng hiểm họa lớn nhất của trái đất quả chính là người trái đất thật, cái lũ chuyên làm ô nhiễm môi trường, phát động chiến tranh, bắn giết nhau vô tội vạ. Với logic giữ hòa bình cứu thế giới khỏi tai ương, Ultron kết luận rằng giết xừ hết loài người cho xong nghĩa vụ.

Khi Ultron chào đời, Iron Man nhận ra rằng thí nghiệm của mình có nhiều sai sót

Thất bại trong việc chế tạo Ultron cộng với khó khăn đến từ Hydra – khó khăn gì mọi người xem phim sẽ biết – khiến đội Avengers trở nên hoang mang, lúng túng, rồi nhận ra rằng bản thân họ cũng đầy điểm yếu. Tôi thực sự thích những đoạn tâm lý cá nhân về từng người của nhóm Avengers hơn là đoạn đánh nhau, vì một trong những thế mạnh của Joss luôn nằm ở tuyến nhân vật. Ai hay xem phim hành động sẽ chán ngấy cái mô-típ những người hùng oai vệ đau buồn vì cũng muốn được yêu, muốn có gia đình con cái yên ấm như bao người bình thường. Ý tưởng này không sai nhưng làm riết một kiểu nó nhàm, nên thật dễ chịu khi xem cảnh Captain America (Chris Evans) trong Ultron phát hiện ra rằng điều anh sợ nhất là nhàn rỗi không có gì để làm ngoài việc chồng lại một ai đó; anh thuộc týp thích bận bịu chiến đầu cho lý tưởng, cho đất nước chứ không thích bận bịu với vợ.

Captain America và Thor. Phần này anh Cap dễ mến hơn phần trước, chắc nhờ ảnh hưởng của “Chiến binh mùa đông”

Nhưng tôi cũng thật lòng khi nói với các bạn của tôi rằng “Các ông bà sẽ thích”, bởi các bạn tôi vốn là dân chuyên Anh Lê Hồng Phong và đã quen xem phim của Joss. Ai không rành tiếng Anh khi xem phim phải nhờ vào phụ đề, mà thế thì Ultron dở hơn quá nửa. Cái này không phải lỗi của người dịch phim vì tôi thấy họ đã rất cố gắng, mà lỗi nằm ở đạo diễn (kiêm biên kịch của phim). Joss sang xứ sương mù học từ nhỏ, trở thành tín đồ của Shakespears, và phong cách viết kịch bản của Joss chịu ảnh hưởng nặng từ ông Shakespears này. Thế có gì xấu nhỉ? Rất xấu, do một trong những nét hay nhất của kịch Shakespears chính là chơi chữ.

Chơi chữ thì vô cùng khó dịch, ngay cả khi Shakespears về Việt Nam, đa số người Việt mình hiểu rằng Shakespears tuyệt vời do ông viết ra các vở kịch lãng mạn như Romeo và Juliet hoặc bi tráng như Hamlet, chứ ít ai biết rằng nhờ chơi chữ mà kịch Shakespears lắm lúc rất sexy và rất… bậy. Ví dụ như lúc Hamlet ngỏ ý muốn nằm lên đùi Ophelia và Ophelia không cho, Hamlet mỉa mai nói rằng “Do you think I meant country matters” (Nàng nghĩ là ta có ý làm chuyện quê mùa). Nghe rất nhã nhặn nhưng “country matters” là chơi chữ cho bộ phận ấy của đàn bà, vì tiếng “count” trong “country” nghe giống y chữ “cunt” – một từ rất tục chỉ cái ấy (đến nỗi tới giờ người Anh nghiêm túc còn ngại xài). Nhưng dịch sang tiếng Việt để “quê mùa” đồng âm với “cái ấy” thì quả là khó.

Phim Ultron cũng thế, chơi chữ từ đầu đến cuối, chỉ dựa vào phụ đề thì có thể bạn sẽ vừa thấy phim không hay như “con” Pha Lê khen, vừa có những lúc chẳng hiểu nhân vật đang nói cái gì.

Từ câu đơn giản nhất, như khi nhóm Avengers xông vào rừng để đánh căn cứ Hydra lúc đầu phim, nhóm thở phào nói rằng “At Long last” (Cuối cùng thì (cũng mò ra căn cứ của bọn này)). Nhưng giằng co mãi ở bìa rừng mà chưa tiến vô được sào huyện, nàng điệp viên Natasha cáu “Your at long last is lasting a little long, boys” (“Cuối cùng” của mấy ông kéo hơi bị lâu). Nhưng dịch sang tiếng Việt lại mất vui, vì nguyên vế “At long last” có nghĩa “cuối cùng”, còn “long” (lâu, dài) và “last” (bền lâu, hoặc ở trường hợp này có nghĩa là kéo dài) đứng riêng lại khác hoàn toàn. Nghe không ra tiếng Anh sẽ thấy câu này mất vui.
 

Natasha của nàng Scarlett Johansson, phần này nàng có lắm cảnh đánh đấm, lại còn đua mô-tô. Thật hết hồn khi biết nàng đóng phim này lúc đang có bầu. Tất nhiên nàng vẫn đóng nhưng Joss phải dùng kỹ xảo để che bớt cái bụng bầu của nàng.

Lúc sắp đánh nhau dầu sôi lửa bỏng, Iron Man nói “Natasha với Bruce Banner làm ơn đừng chơi trò giấu trái bí (hide the zucchini) ở đâu đó.” Trong tiếng Anh, bí và dưa leo tượng trưng cho chỗ nhạy cảm của mấy ông (ảnh hưởng từ thời Hy Lạp cổ). Chơi trò giấu trái bí tức Natasha phải làm cách nào đó giấu “trái bí” của Bruce (mỗi hai người với nhau, nên giấu đi đâu cho khuất trái bí thì bạn tự suy luận). Hiểu câu này thì sẽ hiểu Iron Man không muốn hai anh chị làm gì lúc cả nhóm chuẩn bị chiến đấu. Có một người xem chắc cũng hiểu được màn chơi chữ này đã cười ha hả khi Iron Man mỉa câu đó, báo hại cả rạp quay qua nhìn người ấy do chẳng biết vì sao mà tự dưng cậu dở hơi này lăn ra cười.
 

Natasha trấn an gã khổng lồ Hulk để Hulk biến trở lại thành Bruce Banner điềm đạm, trong cả nhóm Avengers thì mỗi Natasha làm nổi chuyện này. Tôi luôn khoái cách Joss lột tả nhân vật nữ, họ trở nên không thể thiếu vì họ chiến đấu theo cách chỉ phụ nữ mới làm được, chứ không phải theo cách của các ông.

Rô-bốt Ultron thì thôi rồi, toàn nói những câu vừa chơi chữ vừa đầy phép ẩn dụ. Chẳng phải tự dưng mà Joss lấy James Spader – nam diễn viên có chất giọng gợi cảm ấm áp nhất Hollywood – để đóng lẫn lồng tiếng cho Ultron. Joss muốn khán giả phải thật chú ý mỗi khi nhân vật ác mở miệng ra, chứ đã ác còn nói giọng ồm ồm thì ai thèm nghe. Nên lúc Ultron mỉa rằng “Chúng mày nghĩ chúng mày có thể sống mà thiếu chiến tranh” thì người xem nhập tâm sẽ hiểu ngay Ultron đang mỉa nước Mỹ, tối ngày hô hào hòa bình nhưng lâu lâu lại gây hấn bỏ bom vùng nào đấy. Những câu thông minh cay độc, cất lên bằng chất giọng mượt mà, nghe sướng hết cả tai. Nhưng tất nhiên chúng khó dịch, rồi vừa nghe vừa đọc phụ đề thì không chừng cái sướng này sẽ bị phân tán.

Rô-bốt Ultron

 

Còn đây là James Spader. Anh hiện đang đóng series truyền hình “Blacklist”, series này dở kinh nhưng James đóng quá xá hay thành thử tôi vẫn xem cho tới giờ

Tuy nhiên, trong cái dở có cái hay. Ai có hứng thú và ham học hỏi nên đi xem Ultron, giải trí với cảnh hành động (nhất là cảnh đầu tiên), ngắm nhân vật đẹp, hồi hộp theo dõi tình tiết phim, tò mò làm cách nào nhóm Avengers có thể vượt qua chính mình để chiến thắng Ultron… ít nhiều sẽ đem lại cảm giác thỏa mãn khi phim kết thúc và ta có được câu trả lời. Người dịch cũng rất cố gắng nên vài câu thoại đọc vẫn thấy vui, không tới mức dở hết để mà bỏ nguyên phim. Khi về đến nhà, bạn chờ DVD phát hành rồi mua về xem lại, tiện thể nâng cao tiếng Anh vì phim Ultron thuộc dạng càng hiểu càng thấy nó hay. Tôi cũng từng tiến bộ tiếng Anh nhờ Joss. Trước khi xem mấy bộ Buffy, Angel hay Firefly của ông đạo diễn này, tiếng Anh tôi rất làng nhàng, bị mẹ mắng suốt nhưng hoài chẳng buồn sửa. Thế mà lúc xem Buffy, đụng phải chỗ không hiểu, đặc biệt các đoạn nhân vật đang đùa bằng những câu chữ hài hước, là tôi bực. Bực rồi phải lấy kim từ điển với lên mạng tra tra cứu cứu, như vậy vừa dễ học, vừa được xem phim hay, còn gì bằng.

Lời khuyên: Xem Ultron tại rạp thường 2-D là ổn rồi, đừng vác thân vào Imax làm gì. Imax chỉ chiếu bản 3-D, xấu đã đành, mà theo lời Lộc rạp Imax này nhỏ hơn so với tiêu chuẩn Imax thông thường, báo hại Lộc xem xong la ó um sùm về chất lượng rạp.

Lịch chiếu:

Hà Nội
Vincom Center (Tầng 6, Tòa nhà Vincom City Towers, 191 đường Bà Triệu, Q. Hai Bà Trưng) 2D, 3D đến 3.5
Mipec Tower (229 Tây Sơn, Q. Đống Đa) 2D, 3D đến 7.5
Hồ Gươm Plaza (Tầng 3, TTTM Hồ Gươm Plaza, 110 Trần Phú, Phường Mỗ Lao, Quận Hà Đông, Hà Nội) 2D, 3D đến 3.5
Trung tâm chiếu phim Quốc gia (87 Láng Hạ, Q. Ba Đình) 2D, 3D đến 7.5
Lotte Cinema Land Mark (Tầng 5-6, tòa nhà Keangnam Hanoi Landmark, Lô E, Phạm Hùng, Từ Liêm) 2D, 3D đến 3.5
Platinum Cineplex (Tầng 4, Tòa nhà The Garden, Mễ Trì, Từ Liêm) 2D, 3D đến 3.5

Tp.HCM
CGV Hùng Vương Plaza (126 Hùng Vương, Quận 5) 2D, 3D đến 7.5
CGV CT Plaza (60A Trường Sơn, Phường 2, Q. Tân Bình) 2D, 3D đến 7.5
CGV Parkson Paragon (Tầng 5, tòa nhà Parkson Paragon, 3 Nguyễn Lương Bằng, Q.7) 2D, 3D đến 3.5
CGV Crescent Mall (Lầu 5, Crescent Mall, Đại lộ Nguyễn Văn Linh, Phú Mỹ Hưng, Quận 7) 2D, 3D đến 7.5
CGV Celadon Tân Phú (Lầu 3, Aeon Mall, 30 Bờ Bao Tân Thắng, P. Sơn Kỳ, Quận Tân Phú) 2D, 3D đến 3.5
CGV Pandora City (Lầu 3, Pandora City 1/1 Trường Chinh Quận Tân Phú TP. Hồ Chí Minh) 2D, 3D đến 7.5
CGV Liberty Point (Tầng M – 1, khách sạn Liberty Center Saigon Citypoint, 59 – 61 Pasteur, Quận 1) 2D đến 3.5
CGV Thảo Điền Pearl (Tầng 2, Thảo Điền Mall, 12 Quốc Hương, Phường Thảo Điền, Quận 2) 2D, 3D đến 3.5
SC Vivo City (Lầu 5, Trung tâm thương mại SC VivoCity – 1058 Nguyễn Văn Linh, Quận 7) 2D, 3D, IMAX đến 7.5
CGV Thủ Đức (Tầng 5, TTTM Vincom Thủ Đức, 216 Võ Văn Ngân, Phường Bình Thọ, Quận Thủ Đức) 2D, 3D đến 7.5
Lotte Cinema Diamond (Tầng 13, Diamond Plaza, 34 Lê Duẫn, Quận 1) 2D, 3D đến 3.5
Lotte Cinema Nam Sài Gòn (Tầng 3, Lotte Mart, 469 Nguyễn Hữu Thọ, P. Tân Hưng, Q. 7) 2D, 3D đến 3.5
Lotte Cinema Cộng Hoà (Tầng 4, Pico Plaza, 20 Cộng Hòa, P.12, Q.Tân Bình) 2D, 3D đến 3.5
BHD Cinema (Lầu 4, Siêu Thị Maximart 3/2, 3-3C Đường 3/2, Q.10) 2D, 3D đến 7.5
BHD Star Cineplex Icon 68 (Lầu 3 và 3, ICON 68 Shopping Mall, số 2 đường Hải Triều, Q.1) 2D, 3D đến 7.5
BHD Phạm Hùng (Lầu 4, TTTM Satra Phạm Hùng, C6/27 Phạm Hùng, Bình Chánh) 2D, 3D đến 7.5
Rạp Đống Đa (890 Trần Hưng Đạo, Q.5) 2D, 3D đến 7.5
Cinebox Hòa Bình (240 đường 3 tháng 2, Q.10) 2D đến 7.5
Cinebox 212 (212, Lý Chính Thắng, Q.3) 2D, 3D đến 7.5
                                     

Ý kiến - Thảo luận

22:27 Saturday,9.5.2015 Đăng bởi:  Dương Trần
Agents of SHIELD thì trực tiếp làm showrunner là Jed Whedon, Maurissa Tancharoen và Jeffrey Bell, còn bác Joss làm chỉ đạo đường hướng chung. Nhưng đúng là từ sau khi crossover với Cap 2 thì phim hay hơn hẳn.
Còn cái cảnh đầu phim thì công nhận là ép phê thật. Mà máy quay bây giờ cũng đâu cần nặng đến cả chục ký đâu Pha Lê, nhiều cái nhỏ như đầu đũa gắn trên xe điều khiển
...xem tiếp
22:27 Saturday,9.5.2015 Đăng bởi:  Dương Trần
Agents of SHIELD thì trực tiếp làm showrunner là Jed Whedon, Maurissa Tancharoen và Jeffrey Bell, còn bác Joss làm chỉ đạo đường hướng chung. Nhưng đúng là từ sau khi crossover với Cap 2 thì phim hay hơn hẳn.
Còn cái cảnh đầu phim thì công nhận là ép phê thật. Mà máy quay bây giờ cũng đâu cần nặng đến cả chục ký đâu Pha Lê, nhiều cái nhỏ như đầu đũa gắn trên xe điều khiển từ xa phi băng băng mà hình vẫn nét căng. Khi nào phim ra dvd phải kiểm về xem mấy cảnh hậu trường coi bác Joss làm thế nào. Có khi ổng lại quay toàn bộ trên phông xanh thì vui. 
8:49 Saturday,9.5.2015 Đăng bởi:  IQ ABC
Chưa ra rạp coi AoU nhưng nghe mọi người đi về la lối um xùm vì phụ đề phiên ngữ tên riêng tiếng Anh sang Hán Việt hết ráo nên nghe rất chối, ai mà là fan của Marvel thì càng cáu hơn nữa.
...xem tiếp
8:49 Saturday,9.5.2015 Đăng bởi:  IQ ABC
Chưa ra rạp coi AoU nhưng nghe mọi người đi về la lối um xùm vì phụ đề phiên ngữ tên riêng tiếng Anh sang Hán Việt hết ráo nên nghe rất chối, ai mà là fan của Marvel thì càng cáu hơn nữa. 

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả